Định hướng nghề nghiệp cho học sinh THPT trong ngành Ngôn ngữ Anh nói chung và Biên – Phiên dịch nói riêng đang dần trở thành một xu hướng mới được nhiều bạn trẻ lựa chọn. Hiện có rất nhiều trường đại học đào tạo ngành này, như Đại học Sư phạm, Đại học Mở TP.HCM, Học viện Ngoại giao, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Ngoại thương...
Nhắc đến ngành Ngôn ngữ Anh, không thể không nói tới nghề phiên dịch cabin – một công việc chỉ dành cho những “quái kiệt” làng ngoại ngữ. Với mức lương lên đến 300 USD/ngày và cơ hội việc làm rộng mở, phiên dịch cabin đang là một nghề nổi bần bật dành cho những ai giỏi ngôn ngữ và sẵn sàng trau dồi khả năng tiếng Anh mỗi ngày.
Bảng xếp hạng trường đại học
đào tạo ngành xã hội nhân văn
Phiên dịch cabin: Lựa chọn nghề nghiệp của học sinh chuyên ngữ
Trong nghề phiên dịch, điều mà chúng ta thường thấy là kiểu phiên dịch nối tiếp. Phiên dịch viên sẽ lắng nghe diễn giả nói, nhớ, ghi chép các ý và chỉ bắt đầu chuyển ngữ sau khi diễn giả nói xong một ý hay một thông điệp.
Đối với phiên dịch cabin, hay còn gọi là phiên dịch song song, khi diễn giả bắt đầu nói cũng là lúc phiên dịch viên bắt đầu dịch, tai nghe ngôn ngữ này và miệng nói ngôn ngữ khác. Quá trình nghe – hiểu – phân tích – diễn đạt lại xảy ra trong não cực nhanh và liên tục, đến khi diễn giả trình bày xong thì phiên dịch viên cũng đã hoàn thành công việc của mình.
Bạn đã biết về nghề phiên dịch cabin? (Nguồn: YouTube – Interpreter Vietnam)
Phiên dịch cabin chỉ được dùng khi có nhiều người sử dụng ngôn ngữ khác nhau, như trong hội thảo đa quốc gia, các buổi huấn luyện, phòng khám, tòa án... Các phiên dịch viên thường làm việc theo nhóm hai người để thay phiên và hỗ trợ nhau khi bạn dịch của mình nghe sót từ, con số, hay lúng túng vì một thuật ngữ lạ.
Khác với người phiên dịch nối tiếp có thể làm việc liên tục trong 2 tiếng, việc phiên dịch cabin chỉ kéo dài tối đa 30 phút. Sau khoảng thời gian đó, trí não sẽ suy kiệt, dẫn đến không còn độ chính xác cao nữa.
Ở Việt Nam, phiên dịch cabin đang dần trở nên phổ biến hơn, do có nhiều hội thảo đa quốc gia được tổ chức, rất cần một đội ngũ các phiên dịch viên thay nhau làm việc. Chính vì cơ hội làm việc rộng mở mà ngành này đã trở thành lựa chọn nghề nghiệp của học sinh chuyên ngữ từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.
Lương cao nhưng việc không nhẹ!
So với thị trường biên – phiên dịch thông thường, phiên dịch viên cabin được trả khá cao (250-300 USD/ngày), nhưng công sức bỏ ra không hề nhẹ nhàng, đơn giản chút nào.
Người Anh có tốc độ nói là 300-350 từ/phút, còn người Mỹ là 350-450 từ/phút nên phải dịch ngay khi nghe xong chủ ngữ, là sau người nói khoảng... 1 giây. Công việc vô cùng căng thẳng vì não luôn phải duy trì tập trung một phần tiếng Anh, một phần tiếng Việt và không thể lơ là bất kỳ lúc nào được.
Để trở thành một người có tay nghề phiên dịch cabin “cứng”, thời gian bỏ ra có thể là 2, 3 năm hay lên đến chục năm và bạn luôn phải học tập không ngừng nghỉ. Nhưng tuổi thọ nghề không cao, nhân sự bị đào thải nhanh vì những người trẻ có độ nhanh nhạy và khả năng làm việc dưới áp lực tốt hơn.
Một phiên dịch viên cabin chuyên nghiệp phải có kiến thức trên nhiều lĩnh vực, từ kinh tế, văn hoá, xã hội, y dược cho đến văn học, thơ ca... Vốn từ vựng, đặc biệt là các thuật ngữ chuyên ngành, luôn là chướng ngại vật gây khó khăn trong quá trình dịch song song, vì bạn không có thời gian để tra cứu mà phải dịch ngay khi diễn giả vừa nói ra.
Giải đáp những câu hỏi về định hướng nghề nghiệp phiên dịch cabin
-
Học nghề phiên dịch cabin ở đâu?
Xuất phát điểm quen thuộc của các phiên dịch viên cabin là đi từ sinh viên ngành Ngôn ngữ Anh, chuyên ngành Biên – Phiên dịch tại các trường đại học, cao đẳng trên cả nước. Hiện nay chưa có trường đào tạo chuyên về nghề phiên dịch cabin, mà tự học và học qua công việc là chủ yếu.
Bên cạnh khả năng ngoại ngữ thông thường, bạn cần trang bị cho mình kiến thức chuyên ngành ở một lĩnh vực cụ thể như y tế, pháp luật... Vì việc dịch ở các hội thảo, hội nghị đa quốc gia yêu cầu bạn phải nắm rõ về ngành, nội dung đang được diễn giả nhắc đến cũng như các từ vựng học thuật.
-
Khi nào thì đủ tiêu chuẩn để học nghề?
Không có chuẩn mực nhất định để bắt đầu rèn luyện nghề phiên dịch viên cabin vì còn tùy tố chất mỗi người, nhưng đạt mức điểm IELTS 7.0+ hoặc tương đương cho thấy bạn đã có đủ những kỹ năng tiếng Anh nền tảng.
Yêu cầu tối thiểu của phiên dịch cabin là phải dịch nối tiếp thật tốt. Nếu bạn định hướng ngay từ đầu là sẽ trở thành một phiên dịch viên cabin thì vẫn cần những trải nghiệm dịch nối tiếp, để chuẩn bị cho mình những kỹ năng cần thiết và một tâm lý vững vàng hơn.
Nghe hiểu là kỹ năng quan trọng hàng đầu, trau dồi vốn từ là điều bắt buộc, làm quen với các giọng (accent) khác nhau là việc thiết yếu.
Giọng Anh – Anh (UK English) được cho là chuẩn và dễ nghe nhất, rồi đến Anh – Mỹ (American English), Anh – Úc (Australian English)... Còn khó nghe nhất là giọng lạ, có thể kể đến tiếng Anh của người Ấn Độ, Ả Rập, hay người Anh, Mỹ nói giọng vùng miền.
-
Những tố chất nào cần thiết cho phiên dịch viên cabin?
Không phải cứ giỏi ngoại ngữ là bạn đã có thể trở thành một phiên dịch viên cabin thành công, mà khả năng sử dụng tiếng Việt tốt cũng là một điều vô cùng quan trọng.
Tính chất công việc căng thẳng yêu cầu bạn phải có khả năng chịu áp lực cao, tập trung trong thời gian dài và trí nhớ tốt. Ngoài ra, bạn còn cần phản xạ nhanh nhạy để theo kịp diễn giả mà không bị tụt lại phía sau.
Qua bài viết này, hẳn là bạn đã được giải đáp những câu hỏi về định hướng nghề nghiệp cho học sinh THPT trong ngành Ngôn ngữ Anh nói chung và phiên dịch cabin nói riêng.
Nếu bạn định hướng đi theo nghề này, hãy chuẩn bị ngay từ bây giờ và lựa chọn trường đại học phù hợp nhất với bản thân. Chúc bạn thực hiện được ước mơ và thành công trên con đường mình đã chọn!
Yến Nhi (Theo Ybox)
