Trong bài viết này, tác giả đưa ra nhận định về 3 xu hướng marketing sẽ được các DN khởi nghiệp sử dụng nhiều trong năm 2017. (tiếp theo phần 1 - thế giới và phần 2 - Việt Nam)
Năm 2016 vừa qua, có hơn 110.000 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới trên cả nước, trung bình mỗi ngày có 301 doanh nghiệp ra đời. Doanh nghiệp mới ra đời nhiều nghĩa là hoạt động sales & marketing cũng đẩy mạnh. Và cạnh tranh cũng sẽ quyết liệt vì một trong những cách làm "dễ nhất" được nhiều người nghĩ đến đầu tiên là cạnh tranh bằng... giá! Trong khi thị trường thì đã nâng tầm và quan tâm về chất lượng và dịch vụ đi kèm.
Thị trường mà doanh nghiệp khởi nghiệp phải cạnh tranh không chỉ bao gồm các doanh nghiệp khởi nghiệp khác mà còn các đối thủ cạnh tranh khác với những lợi thế khác nhau:
- Doanh nghiệp nước ngoài với lợi thế nguồn vốn lớn, làm thị trường bài bản và sử dụng nguồn nhân lực cao cấp. Các doanh nghiệp nước ngoài lấn sâu vào thị trường Việt Nam trong mọi ngõ ngách, giành khách của cả dì Tư bán tạp hóa lẫn chú Tám chạy xe ôm.
- Doanh nghiệp trong nước đang hoạt động với thị phần sẵn có và máy móc, thiết bị sản xuất đã khấu hao cho phép giảm giá thành thấp nhất. Họ có khả năng vay vốn ngân hàng và có khả năng chịu lỗ một thời gian trong cuộc chiến về giá với các DN Khởi nghiệp.
- Cá nhân kinh doanh không đăng ký. Các business thuộc mảng này cực kỳ linh hoạt, có thể lên website bán hàng chỉ trong một đêm, giảm giá từ kịch sàn đến dưới sàn và có khả năng bình thản đi qua rất nhiều rào cản mà doanh nghiệp đăng ký chỉ có thể đứng nhìn như quy định của nhà nước, bảo hộ bản quyền và kể cả đạo đức kinh doanh... "Mình thích thì mình làm thôi!"
Trang bị hàng hóa xách tay, hàng nhập không chính ngạch và hàng fake các thể loại, các business kinh doanh tự do đang chơi cuộc chiến tranh du kích với tất cả các doanh nghiệp còn lại. Những "chiến sĩ bán hàng online" có khi ban ngày vẫn là nhân viên bình thường của một công ty và ngáp ngắn ngáp dài suốt buổi, hết giờ về nhà là lập tức tỉnh như sáo, lên mạng chạy Ads, bán hàng, ship hàng... nhanh như Amazon.
Bán hàng online là hình thức khởi nghiệp được nhiều người lựa chọn
Một đôi giày thể thao hàng hiệu có thể được bán với giá vài trăm ngàn cho hàng fake cho đến giá trên dưới 1 triệu cho hàng được giới thiệu là "lấy từ nhà máy ra". Các hãng lớn như Nike, Adidas không quan tâm lắm về việc này vì thị trường Việt Nam vẫn còn rất nhỏ trong thị trường toàn cầu của họ. Nhưng những công ty giày dép trong nước đã phải đầu tư hàng triệu US$ cho máy móc thiết bị, khuôn mẫu, thiết kế thì bị ảnh hưởng nặng nề: thị phần giày thể thao với mức giá 500-700.000 đồng/đôi, vốn không nằm trong phân khúc cạnh tranh với các hãng nước ngoài, thay vì mang lại doanh thu và công ăn việc làm cho người Việt thì lại mang doanh thu và việc làm cho các xưởng sản xuất giày hàng fake ở nước khác!!!
Trong bức tranh chung đó, các xu hướng marketing được Doanh nghiệp Khởi nghiệp ưa chuộng gồm:
1. Mạng xã hội
Với các đặc điểm: nhanh, dễ làm, dễ học, dễ vào và cũng dễ... ra khi cần, mạng xã hội là kênh ưa thích của doanh nghiệp khởi nghiệp. Làm bài bản thì doanh nghiệp có thể thuê Agency làm chiến dịch marketing tổng thể, chạy Lead Ads để lấy Sales Lead (danh sách khách hàng tiềm năng), chạy Facebook Ads để bán hàng, tăng Like, làm video với content hấp dẫn cho các kênh Facebook hay YouTube.
Làm đơn giản thì tạo account Facebook cá nhân và vừa kết bạn vừa đăng hình sản phẩm của mình lên, welcome bạn bè hàng ngày bằng hình ảnh một lô thùng hàng mới ship về hay ảnh chính mình cười rạng rỡ bên... chai nước mắm (đừng giận họ vì họ nghĩ rằng ai cũng thích coi hình sản phẩm của họ ;) ).
Nếu bạn là doanh nghiệp khởi nghiệp và định dùng Facebook để tiếp thị & bán hàng, cách tốt nhất là thuê Agency dù lớn hay nhỏ. Lý do "nguy hiểm chết người" là khi chính bạn dùng Facebook để bán hàng, bạn dễ sa đà vào nó!
Mạng xã hội đã trở thành một thứ không thể thiếu với bất kì doanh nghiệp nào, dù nhỏ hay lớn
Ví dụ business của bạn quảng cáo bằng pano ngoài trời, sau khi lắp xong pano quảng cáo thì bạn sẽ đi về nhà chứ không ở lại chơi với mấy cái pano. Nhưng Facebook thì không vậy. Khi bạn "làm" trên Facebook, các thông tin liên tục nhảy vào đầu bạn, thôi thúc bạn trả lời, comment, bấm Like, bấm Love... Và đủ thứ tình cảm từ hỉ, nộ, ái, ố... cũng đến từ cái... màn hình. Có khi sáng nay viết được một bài mình rất tâm đắc. Bỗng nhiên có người nhảy vào comment rất "ngu xuẩn". Vậy là bực mình, phải comment lại, phải kêu 500 anh em vào còm v.v... và v.v... và 20 phút online để post bài bán hàng của bạn bỗng biến thành 2 giờ comment, chat chít...
Lý do là bản chất của mạng xã hội mục đích ban đầu là để tương tác nên nó tối ưu để ta tương tác với... xã hội. Vậy nên nếu dùng mạng xã hội để tiếp thị, bạn nên thuê người khác làm.
>> Xem cách phù thủy Marketing Trần Bảo Sơn làm Marketing
2. Networking
Networking là kênh rất hiệu quả cho cả tiếp thị lẫn bán hàng của doanh nghiệp khởi nghiệp. Trong khi doanh nghiệp lâu đời đã có được nhận biết về thương hiệu, nhận biết về chất lượng, có kênh phân phối và khách hàng cũ... thì doanh nghiệp khởi nghiệp có... quan hệ. Các mối quan hệ, cả online lẫn offline, là nơi dễ giới thiệu để bán SP/DV của doanh nghiệp khởi nghiệp.
Bạn không cần chọn các nhóm yêu thích văn thơ hay kết nối hai trái tim tan vỡ để tiếp thị lòng vòng. Offline thì hãy chọn những Group, CLB đến với nhau để cùng nhau bán hàng, tham gia hội chợ, triển lãm vì bản chất đó là cái chợ - market place. Online thì hãy vào các Group nghiêm túc và post bài vào phần dành riêng cho thành viên giới thiệu thông tin doanh nghiệp của mình. Đừng vào các Group "Hội mua bán ABC...bla... bla... bla..." mà trong đó chỉ toàn seller và post bài bằng tool tự động, không có người mua trong đó.
Điểm mấu chốt của Networking là gặp nhau trực tiếp. Chỉ cần một cái bắt tay và chào hỏi với người thật, quan hệ sẽ khác hẳn so với "tương tác online".
Networking - kênh hiệu quả cho cả hoạt động tiếp thị và bán hàng của DN
Đặc điểm của kênh Networking là giới hạn số lượng vì bạn không thể "quan hệ cùng lúc" hoặc "quan hệ liên tục" với nhiều đối tác. Nhưng trong giai đoạn khởi nghiệp, lượng khách hàng mang lại từ các mối quan hệ của chủ doanh nghiệp cũng đã đủ để duy trì và phát triển ban đầu.
3. SEM & ADS (chạy quảng cáo)
Chạy quảng cáo là cách nhanh nhất để marketing. Với hàng núi việc của một chủ doanh nghiệp khởi nghiệp, chạy quảng cáo là cách hiệu quả để duy trì kênh marketing, mang lại đơn hàng cho doanh nghiệp trong khi ông chủ đang bận đi... giao hàng hay ngồi giải trình với thuế.
Các kênh quảng cáo phổ biến gồm:
- Google Adwords
- Facebook Ads
- Zalo
- Các "chợ online": Vật giá, Chợ tốt...
- Các báo/trang online: Mua bán, VN Express, Tuổi Trẻ, Thanh Niên...
Quảng cáo trên mạng Internet đã trở nên phổ biến hơn trong những năm gần đây
Đối với từng ngành sẽ có các kênh marketing khác nhau. Nhưng trên bình diện chung, 3 xu hướng Social, Networking & chạy Ads quảng cáo sẽ được đa số doanh nghiệp khởi nghiệp Việt sử dụng trong năm 2017.
Nguyễn Thăng Long, QT&KN
