David Tran, 70 tuổi, sáng lập hãng tương ớt Huy Fong vào 1980. Vài năm sau, ông giới thiệu sản phẩm tương ớt Sriracha tới toàn bộ người Mỹ. Kinh doanh tương ớt hiện là một trong 10 ngành phát triển nhanh nhất tại Mỹ với hơn 1 tỷ USD doanh thu mỗi năm.
Hành trình gian nan và giấc mơ nước Mỹ
Những năm cuối thập niên 70, David Tran chân ướt chân ráo từ Việt Nam tới Los Angeles. Thời gian đầu tại Mỹ, Tran chẳng thể kiếm nổi một loại gia vị cay nào hợp với khẩu vị của mình. Huy Fong ra đời trong bối cảnh ông nhận ra cộng đồng người Đông Nam Á tại Los Angeles đang có nhu cầu về một loại tương ớt dành cho chính mình.
Sản phẩm tương ớt Sriracha của Tran có nguồn gốc từ tỉnh Si Racha, Thái Lan. Gia vị cay này nhanh chóng nổi tiếng khắp vịnh San Gabriel và sau đó là cả nước Mỹ. Loại tương ớt màu đỏ rực được đựng trong chiếc bình trong suốt, với chiếc nắp màu xanh dễ nhận thấy cùng logo hình gà trống đã nhanh chóng trở nên quen thuộc. Google từ khoá "Sriracha", hàng loạt tài liệu về sách dạy nấu ăn, chai đựng nước, vỏ iPhone,... sẽ được hiển thị.
"Giấc mơ Mỹ của tôi chưa bao giờ là trở thành một tỷ phú", ông nói. "Tất cả xuất phát từ việc chúng tôi muốn được thưởng thức tương ớt sạch và cay", doanh nhân này chia sẻ.
Vị triệu phú kiệm lời
Không dễ dàng để có thể nói chuyện với ông chủ của Huy Fong. Donna Lam, trợ lý của Tran kiêm giám đốc điều hành, luôn hỗ trợ ông trong các cuộc trả lời phỏng vấn. Tiếng Anh của Tran không tốt. Những câu hỏi phức tạp phải được dịch ra để ông có thể trả lời, hoặc đôi khi là đối phó.
Tran không chia sẻ các con số liên quan tới việc kinh doanh của công ty. Tất cả những gì ông chịu tiết lộ là doanh thu vẫn tăng đều đặn với 2 con số kể từ khi ông ra mắt Sriracha hơn 30 năm về trước.
Vị triệu phú ở tuổi thất thập này không muốn nhiều người biết về tốc độ phát triển của Huy Fong. Ông không muốn ai đến gõ cửa nhà chỉ để đề xuất những kế hoạch phát triển kinh doanh mà bản thân chẳng hề quan tâm.
Tran cũng tâm sự rằng đã có một số nhà đầu tư sẵn sàng chi tiền và đưa ra những hứa hẹn vận động hành lang, thậm chí là cả những lời ngỏ mua lại ngay lập tức toàn bộ công ty. Song, tất cả đều bị ông từ chối. "Những người đó chẳng hề quan tâm đến sản phẩm, họ chỉ quan tâm đến lợi nhuận", Tran cho biết.
Không quảng cáo
Theo sau danh tiếng của tương ớt Sriracha là rất nhiều những phiên bản nhái và các đối thủ cạnh tranh. Do thương hiệu Siracha được đặt theo một thành phố của Thái Lan, David Tran không thể mua bản quyền sở hữu cái tên này.
Rolan Foods từ New York cũng làm ra loại tương ớt Sriracha cho riêng mình, đặt trong một chai có nắp màu vàng và có hình ảnh hai con rồng thay vì một con gà trống. Frito-Lay cũng đang thử nghiệm một loại snack khoai tây vị Sriracha, trong khi Subway tung ra một loại sốt kem cùng tên cho bánh sandwich.
Tuy vậy, Tran chia sẻ bản thân chẳng bận tâm với việc những người khác đang lợi dụng thị trường mà tương ớt của ông đã tạo ra. Ông nói: "Chúng tôi chỉ bận tâm tới việc mình đang làm và cố gắng giữ mức giá thấp".
Doanh thu của hãng vẫn tăng trưởng khoảng 20% kể cả khi vấp phải sự cạnh tranh. Huy Fong cũng chưa phải bỏ ra một đồng quảng cáo nào.
Giữ vững công ty gia đình
Tran không hề có ý định phát triển thương hiệu tương ớt nào khác ngoài Sriracha cũng như 2 sản phẩm Chili Garlic và Sambal Oelek. Tất cả những sản phẩm mang nhãn hiệu Sriracha được bán trên mạng đều là của nhà sản xuất khác. Tran dành hàng giờ ngồi Google từ khoá "Sriracha" và thích thú trước phản hồi của người tiêu dùng.
Ông đã từng từ chối rất nhiều lời ngỏ hấp dẫn về việc mua lại công ty, bởi ông sợ rằng tầm nhìn của hãng sẽ bị điều chỉnh. "Công ty này giống như một người thương của tôi. Việc gì tôi phải nhường lại người thương đó cho kẻ khác?", ông nói.
Doanh nhân này cũng dự định giữ mô hình kinh doanh gia đình: Con trai làm chủ tịch, con gái là phó chủ tịch.
Tran cũng liên tục từ chối gia nhập thị trường cổ phiếu và nói không với những nhà đầu tư với lời đề nghị tăng mức sản lượng một cách đáng kể. "Huy Fong sẽ vẫn còn phát triển chừng nào sản phẩm của chúng tôi được người tiêu dùng chào đón", Tran tuyên bố.
Kim Hà tổng hợp
Edu2Review - Cộng đồng đánh giá giáo dục hàng đầu Việt Nam
