Trong các lĩnh vực kinh tế, nông nghiệp và thuỷ sản là hai trong số các lĩnh vực phụ thuộc nặng nề vào thị trường Trung Quốc. Chính sự phụ thuộc này dẫn đến nhiều câu chuyện cười ra nước mắt trong giới kinh doanh. Cộng đồng đánh giá giáo dục Edu2Review xin trích dẫn một bài viết hay về hiện tượng này của tác giả Hoàng Văn.
BAO GIỜ CHÚNG TA CỞI SỢI DÂY TRÓI CUA?
Thời mới bắt đầu tìm hiểu về kinh doanh Cua. Tôi đã mất ngủ nhiều đêm vì sợi dây trói. Có cả trăm lần tôi hỏi những vị tiền bối, những người kinh doanh cua có kinh nghiệm câu hỏi “ Vì sao lại trói cua bán cho khách to thế, dây có ăn được đâu ?”. Và tất cả các câu trả lời của họ với tôi đều là vô lý…
Sau một thời gian kinh doanh, tôi được biết 90% cua biển Việt Nam được xuất qua Trung Quốc và việc trói Cua dây trói lớn bắt nguồn từ phương thức hợp tác kinh doanh từ của thương lái Trung Quốc và người kinh doanh Cua Việt Nam. Phương thức đó được hình thành và gần như thị trường kinh doanh cua là độc quyền….
NHIỀU LÚC CHÚNG TA ĐANG LÀM SAI MÀ CỨ TƯỞNG MÌNH ĐÚNG?!
Năm 2013 tôi có dịp đi TQ hai lần và đi đến 6 tỉnh thành lớn nhất của một đất nước tiêu thụ phần lớn nông sản Việt Nam này. Nhưng trăn trở về sợi dây trói tôi cũng mang theo. Đi đến TQ tôi ngỡ ngàng vì hầu hết các người kinh doanh ở đây cởi bỏ tất cả sợ dây trói từ Việt Nam qua để bán cho khách…
Trong lần đầu chứng kiện việc này, tôi cứ băng khoăn mãi. Lạ nhỉ, dây trói cua họ mang từ TQ qua bán cho người Việt, yêu cầu trói cho thật lớn.. rồi qua đây bỏ đi. Chưa tính chi phí sản xuất sợi dây, thì chi phí vận chuyển qua lại cũng đã là một lãng phí lớn…
Tôi trở về VN hợp tác với một người anh lớn trong ngành thủy sản, và hai anh em phân tích, và quyết định kinh doanh bằng việc tối ưu chi phí trói Cua để bán trực tiếp cho thị trường TQ. Tôi phụ trách việc mua cua dây trói không trọng lượng. Anh lo việc vận chuyển và các điểm bán hàng ở Trung Quốc. Chúng tôi đặt 3 trạm thu mua ở Đầm Dơi, Năm Căn, Bạc Liêu cùng 4 điểm tập kết và bán hàng trực tiếp ở Nanning, Quảng Châu, Hạ Môn, Thượng Hải…
Mọi thứ lên kế hoạch, triển khai một cách tốc hành, anh em lạc quan, vì tin vào điều mình làm là đúng… Tuy nhiên sau 6 tháng triển khai … chúng tôi đã hoàn toàn thất bại mất rất nhiều tiền của và công sức. Bài học là tôi đã nghiệm ra được văn hóa của sợ dây trói… Văn hóa ấy không thể nào tối ưu được bằng khả năng của vài người Việt như tôi được.
VĂN HÓA “SỢI DÂY TRÓI”
Bây giờ, thỉnh thoảng ngồi chia sẻ với anh em về thương hiệu (brands) tôi vẫn thường nói về điều này: Với người Việt bài học đầu tiên của đi làm thương hiệu … là hãy tập làm đúng. Chúng ta đã sai, đã lỗi dù ít hoặc nhiều vì “ sự đồng hóa” của người khác. Sự đồng hóa về gian dối, đồng hóa trở thành thiếu trung thực để dễ dàng bị điều khiển và bị phụ thuộc. Với kinh doanh Cua cũng vậy… TQ đã đồng hóa toàn bộ thế hệ những người làm nghề Cua trở thành người gian dối, thích gian dối và buồn thay họ đang hạnh phúc bởi điều đó.
Ai có thể làm việc với những người thiếu trung thực, ai có thể làm việc được với những người kiếm lợi nhuận từ việc lừa dối đối tác, khách hàng?… Với vốn kiến thức ít ỏi của mình, tôi nghĩ chỉ có thương lái TQ có thể làm việc được mà thôi. Và họ đã độc quyền về việc này.
Ngồi nghiệm lại nhiều sản phẩm khác trong ngành nông nghiệp, cũng như các sản phẩm đặc sản của đất nước mình… mới thấy văn hóa này đã ăn sâu vào cả một nền kinh tế và nhiều thế hệ doanh nhân . Chiếc bánh ít, cục nem, cây chả..với nhiều lớp vỏ bọc để che giá trị khiêm tốn bên trong…mới thấy sao dân mình lạc hậu quá.
HÃY CỞI SỢ DÂY TRÓI…
Mỗi ngày tôi vẫn thường tự soi gương, nhắc mình, hãy dần tháo bỏ bớt những sợi dây trói từ tư duy, từ các thói quen lạc hậu để sống , kinh doanh văn minh hơn và tôi mong các anh em, đồng bào tôi cũng vậy. Tôi đang đi làm thương hiệu, hay kinh doanh bán lẻ là cũng chỉ để học và tôi luyện, bỏ bớt cái vỏ bọc, sợi dây trói đã đeo theo tôi từ phương pháp “ ghi chép” và trọng thành tích của nền giáo dục.
Tôi đã bỏ sợi dây trói Cua vật lý trong việc kinh doanh của mình từ khi nghiệm ra văn hóa này. Và bài viết này tôi xin viết riêng cho Group QTKN và nhắn gởi đến các bạn trẻ. Tôi cũng như các bạn dù chưa làm được chuyện gì lớn lao nhưng được sống, làm việc văn minh hơn từng ngày thi còn gì bằng phải không các bạn?. Hãy cùng nhau cởi sợi dây trói các bạn nhé!
Bài Viết của Nguyễn Hoàng Văn
Culi trưởng Cua Ngon- Hương Vị Đất Mũi
Trưởng Ban M&C CLB M&SC
