Ngày nay, các bậc phụ huynh rất quan tâm giáo dục con cái ngay từ bé bởi quan niệm giai đoạn những năm đầu đời từ 0 đến 6 tuổi là thời kỳ quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của trẻ cả về nhân cách, trí tuệ và thể chất. Tuy nhiên, để con có thể phát triển toàn diện nhất, cha mẹ cần lựa chọn được cách thức giáo dục phù hợp.
Các phương pháp giáo dục sớm cho trẻ nổi tiếng có thể kể đến như Reggio Emilia, HighScope, Montessori... Trong đó, phương pháp giáo dục cùng tên do tiến sĩ, bác sĩ và nhà giáo dục người Ý Maria Montessori nghiên cứu và triển khai đã và đang là sự lựa chọn của nhiều trường mầm non và các bậc phụ huynh.
Dưới đây là 9 nguyên tắc cha mẹ cần ghi nhớ khi dạy trẻ theo phương pháp giáo dục Montessori.
1. Tôn trọng
Đây cách để cha mẹ dạy trẻ hiểu thế nào là tôn trọng và lịch sự với mọi người xung quanh, giúp hình thành những kỹ năng giao tiếp và ứng xử đúng mực trong những năm tháng đầu đời.
Nguyên tắc này được thể hiện đơn giản qua việc đặt bản thân bạn vào vị trí của trẻ và hỏi tại sao bé lại làm những điều như vậy. Tôn trọng trẻ mọi lúc, mọi nơi sẽ hình thành thói quen cho con, giúp con nhận thức được và tôn trọng mọi người.
Tôn trọng con chính là dạy cho trẻ tôn trọng người khác (Nguồn: Genduk)
2. Tự do di chuyển
Trẻ được tự do di chuyển và lựa chọn hoạt động yêu thích là một trong những đặc điểm quan trọng của phương pháp giáo dục Montessori. Vì vậy, thay vì giữ trẻ trong chính những "cái hộp" mà mình tạo ra, phụ huynh nên mang đến không gian và cơ hội để con có thể di chuyển một cách tự do và khám phá môi trường xung quanh. Chẳng hạn, tùy theo từng độ tuổi của bé, ba mẹ cho trẻ tham gia các hoạt động như leo trèo, đạp xe, chạy bộ…
Việc trẻ tự do di chuyển theo ý mình (trong khuôn khổ cho phép) sẽ giúp con khám phá môi trường sống và trải nghiệm những kỹ năng vận động mới và tìm hiểu về thế giới đang diễn ra thế nào quanh mình.
3. Tự do lựa chọn
Để con được tự do lựa chọn cũng là cách thể hiện sự tôn trọng của ba mẹ. Qua hành động này, các bé sẽ hiểu được cha mẹ tôn trọng đặc điểm cá nhận của mình và giúp con sớm hình thành chính kiến, quan điểm riêng mà không bị gò bó. Ví dụ, trẻ có thể chọn ăn củ thay vì ăn rau, chơi xếp hình hay đua xe, mặc áo màu này hoặc màu khác…
Trẻ có thể tự lựa chọn quần áo mặc hằng ngày (Nguồn: Hello Bác sĩ)
4. Dạy trẻ tự lập
Dạy trẻ tự lập là một trong những ưu điểm của phương pháp Montessori. Hãy tạo cơ hội để con tự làm mọi việc mà mình có thể để trẻ khám phá, tự trải nghiệm và ghi nhớ lâu hơn. Phụ huynh có thể giúp đỡ bằng cách đơn giản hóa các công việc liên quan đến con để trao cơ hội cho trẻ có thể tự mình làm các công việc như mặc quần áo, rửa tay, đi vệ sinh, dọn đồ chơi… Trong đó, phụ huynh nên để cho trẻ tự ăn, tuy có thể trẻ sẽ làm rơi vãi thức ăn khắp nơi nhưng lại là cơ hội tốt để con thực hành các kỹ năng sống cần thiết.
khi trẻ tự lập làm các công việc của mình, cha mẹ hãy quan sát để có thể hỗ trợ khi cần thiết và khen ngợi nếu con làm tốt. Sự khích lệ này sẽ giúp con có động lực và hứng thú khi tự mình hoàn thành công việc dù là nhỏ nhất.
5. Giao tiếp với con
Cha mẹ cần nói chuyện với trẻ bằng tông giọng rõ ràng, chi tiết với ngôn từ dễ hiểu và cụ thể. Điều này sẽ giúp trẻ học được kỹ năng sử dụng ngôn ngữ hàng ngày. Bên cạnh đó, phụ huynh cần dạy cho con biết cách lắng nghe người khác, không cắt lời, chen ngang khi mọi người đang nói. Cha mẹ hãy thường xuyên nói với trẻ về những việc xung quanh, đã và đang xảy ra để con phát triển vốn từ vựng, nâng cao kỹ năng giao tiếp.
6. Ưu tiên những đồ chơi, vật liệu có nguồn gốc thiên nhiên
Nguyên tắc Montessori này được hiểu nôm na rằng thay vì mua những món vật dụng đắt tiền, cha mẹ có thể tự làm đồ chơi cho bé từ bìa cứng, bóng bay, giấy... Phụ huynh có thể sử dụng những đồ chơi kích thích trẻ dùng tay như thả bóng vào hộp, xếp vòng tròn… để tạo sự mới mẻ và hứng thú cho con.
Quan trọng hơn, đừng vì sự tiện lợi mà cha mẹ cho bé chơi những món đồ chơi được lập trình sẵn và chỉ cần bấm nút để hoạt động trong khi con không phải làm gì nữa. Hãy dùng những đồ chơi trẻ có thể cầm nắm được và giúp con tập trung thực sự nhiều hơn 2 giây.
Tự làm đồ chơi cho trẻ cũng giúp cha mẹ gần gũi và thân thiết hơn với con (Nguồn: Made by Joel)
7. Hãy làm những điều bạn cho là đúng nhất cho con
Cha mẹ hãy tin vào bản thân mình rằng bạn đang làm điều đúng nhất cho con mình. Nuôi con là cả hành trình dài cùng con lớn lên và trưởng thành. Do đó, cha mẹ đừng vì áp lực dư luận hay lời nhận xét từ mọi người xung quanh mà áp đặt những điều tiêu cực vào phương pháp dạy con của chính mình.
8. Hãy kiên nhẫn
Kiên nhẫn là một trong những điều quan trọng mà phụ huynh cần có trong hành trình nuôi dạy con. Khi ba mẹ thiếu kiên nhẫn với trẻ sẽ rất dễ la mắng, trách cứ, thậm chí đánh đòn con. Tuy nhiên, cha mẹ có biết, chỉ 1 giây mất bình tĩnh và thiếu kiên nhẫn, ba mẹ có thể vô tình làm tổn thương con. Vì thế, thay vì phản ứng giận dữ, vội vàng và thái quá, phụ huynh hãy bình tĩnh với trẻ. Cha mẹ có thể lắng nghe những chia sẻ về cảm xúc của con trước và cùng con tìm ra hướng giải quyết tích cực nhất. Có như vậy, sợi dây kết nối giữa ba mẹ và con mới thêm bền chặt.
9. Hãy yêu thương và hỗ trợ con
Tiến sĩ, bác sĩ, nhà giáo dục người Ý Maria Montessori từng nói: "Tình yêu thương trẻ vô điều kiện và đặt giới hạn cho các hành vi". Từ câu nói của bà, cha mẹ dễ dàng nhận thấy rằng bất cứ mối quan hệ nào được vun đắp bằng tình yêu thương sẽ giúp con trẻ trở thành những công dân hạnh phúc.
Do đó, hãy đến với trẻ, lắng nghe các con bằng tình yêu thương và sẵn sàng hỗ trợ khi bé cần sự trợ giúp. Trẻ sẽ cư xử tốt hơn khi cảm thấy tốt hơn. Sức mạnh của tình yêu sẽ giúp bé thoải mái, suy nghĩ tích cực và hành động đúng đắn.
Tình yêu thương trẻ chính là dinh dưỡng tốt nhất cho hành trình lớn lên của con (Nguồn: Cafe top)
Hãy thể hiện tình yêu vô bờ mà cha mẹ dành cho con mỗi ngày. Điều này giúp con cảm nhận được sự thương yêu và niềm hạnh phúc khi có cha mẹ ở bên. Với phương pháp giáo dục Montessori, không điều gì tốt đẹp hơn nếu các con được trưởng thành trong sự hạnh phúc.
Anh Thư (Tổng hợp)
Nguồn ảnh cover: The Singapore Women's Weekly
