Ở độ tuổi mầm non, nhận thức của trẻ như trang giấy trắng nên ba mẹ rất dễ dạy bảo và hình thành thói quen tốt cho con. Quan trọng là các phụ huynh cần có cách dạy đúng và phù hợp. Dưới đây là 8 kỹ năng chăm sóc bản thân đơn giản dành cho trẻ ở tuổi mầm non mà ba mẹ bên quan tâm.
Kỹ năng tự phục vụ bản thân
Có một số việc nhẹ nhàng mà bé có thể tự thực hiện như: Tự ăn, dọn dẹp sau khi ăn nhẹ, tự cất đồ chơi sau khi chơi xong, tự vệ sinh cá nhân... Ba mẹ không nên vì sợ bé làm mất thời gian hay không gọn gàng mà không rèn luyện những kỹ năng này. Khi trẻ tự mình rèn luyện được các kỹ năng chăm sóc bản thân thì sẽ có ích cho trẻ và ba mẹ cũng sẽ bớt 'mệt mỏi' hơn rất nhiều.
Đặc biệt, trẻ nên học cách tự ăn ngay từ nhỏ. Điều này sẽ thúc đẩy tính tự lập và bản năng sinh tồn của trẻ. Sau khi được 1 tuổi, bé có thể ngồi vững và biết cầm nắm, ba mẹ nên tạo cơ hội để trẻ tự xúc thức ăn, cầm thức ăn để ăn, phân biệt được cái gì có thể ăn, không ăn được cái gì.
Ban đầu thường khá khó khăn và vất vả khi muốn luyện khả năng tự ăn cho bé. Thông thường phải đến khi 3 - 4 tuổi, trẻ mới có thể ngồi ăn mà không cần người hỗ trợ. Hầu hết các bé sẽ học được kỹ năng này khi đi nhà trẻ, nên ba mẹ cũng không cần quá lo lắng hoặc ép buộc bé.
Kỹ năng an toàn khi tự chơi
Đây là kỹ năng rất cần thiết bởi cuộc sống bận rộn khiến bạn không thể để mắt đến bé mọi lúc, mọi nơi. Việc rèn luyện để bé tự chơi là điều cần thiết. Trong khi bé tự chơi có thể sẽ gặp phải một số nguy hiểm từ những đồ vật mà bé không nhận thức được như: Dao, kéo, phích nước, ổ điện, bếp ga, đồ dùng nhà bếp, cầu thang, đồ chơi mảnh ghép... Ba mẹ bạn cần dạy cho bé phân biệt đồ vật an toàn và đồ vật nguy hiểm, những thứ được chơi và những thứ không được chơi. Đây cũng là một kỹ năng chăm sóc bản thân quan trọng.
Bé có thể gặp nguy hiểm ngay cả khi ở nhà (Nguồn: hhik)
Kỹ năng tránh bị xâm hại cơ thể
Trong những năm gần đây, các vụ xâm hại trẻ em được nhắc đến nhiều, trở thành vấn đề lo lắng của nhiều ba mẹ. Cách tốt nhất để trẻ không bị xâm hại cơ thể đó là dạy cho bé kỹ năng phòng tránh. Ba mẹ cần dạy cho con những kiến thức cơ bản về các bộ phận cơ thể, những khu vực nhạy cảm không được động chạm. Hãy dạy cho con hiểu được thế nào là hành động xâm phạm thân thể và những hành động giúp ngăn chặn hành vi đó.
Kỹ năng ứng xử khi bị lạc
Ba mẹ hãy cho bé biết khi bị lạc thì bé cần gọi sự trợ giúp của ai? Nếu người lạ muốn đưa con về thì con nên làm gì? Tên tuổi, số điện thoại của ba mẹ, địa chỉ nhà là những thông tin bé cần ghi nhớ để sử dụng cho những tình huống này và ba mẹ nên thường xuyên hỏi lại để chắc chắn bé không bị quên.
Để rèn luyện kỹ năng ghi nhớ thông tin, ba mẹ cũng nên thi thoảng để bé tự dẫn đường về nhà khi đi ra ngoài. Cẩn thận hơn, ba mẹ nên ghi các thông tin cần thiết như địa chỉ và số điện thoại liên hệ để vào trong cặp hoặc túi của bé.
Hãy dạy trẻ cách xử lý tình huống khi đi lạc (Nguồn: multiplemayhemmamma)
Kỹ năng an toàn khi tham gia giao thông
Hãy cho bé biết một số loại biển báo cơ bản, cách sang đường cũng như cách đi qua các ngã ba, ngã tư. Điều này sẽ rất hữu ích khi chẳng may bé đi lạc. Đặc biệt, ba mẹ cần làm gương cho bé trong việc chấp hành luật giao thông để hình thành thói quen cho trẻ cũng như rèn luyện kỹ năng chăm sóc bản thân này.
Kỹ năng giao tiếp với người lớn
Kỹ năng giao tiếp nên được dạy cho bé từ sớm để bé có những cách cư xử chuẩn mực. Hãy bắt đầu với cách chào lễ phép với ông bà, bố mẹ, thầy cô, những người lớn tuổi. Sau đó, ba mẹ nên để ý những hành động, lời nói của bé để điều chỉnh ngay khi cần thiết.
Kỹ năng làm quen với bạn bè
Bạn bè cùng trang lứa sẽ đồng hành cùng bé trong nhiều trường hợp như khi đi chơi, đi học. Cha mẹ cần dạy trẻ cách nói chuyện với bạn bè hay anh chị em gần tuổi một cách thân thiện để làm quen và kết bạn. Bé cũng cần được dạy cách nhường nhịn, hòa nhã với những người em ít tuổi hơn.
Kỹ năng nhận biết kẻ xấu
Để dạy trẻ kỹ năng này hãy nói và giải thích với bé những người nào được coi là người xấu và khi gặp những người này con nên làm gì. Trẻ rất dễ tin người, vậy nên kỹ năng phòng vệ này sẽ giúp trẻ an toàn trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi trẻ đi lạc.
Kỹ năng thể hiện cảm xúc
Hãy khuyến khích trẻ cách đưa ra những suy nghĩ và cảm nhận của mình. Thông qua đó, ba mẹ có thể hiểu bé hơn và điều này cũng giúp giảm nguy cơ tự kỉ hoặc trầm cảm ở trẻ. Bạn cũng có thể điều chỉnh được cách nói của bé khi diễn đạt suy nghĩ để hình thành và bồi dưỡng khả năng ngôn ngữ của trẻ. Tuy nhiên, có những trường hợp bé cần đến kỹ năng kiểm soát cảm xúc để tránh những căng thẳng có thể xảy ra. Ba mẹ cũng cần dạy trẻ biết cách thể hiện hay kiểm soát cảm xúc đúng lúc.
Kỹ năng kiểm soát cảm xúc sẽ giúp bé kiểm soát tình hình tốt hơn (Nguồn: readbrightly)
Những kỹ năng chăm sóc bản thân được liệt kê trên đây, bé đều có thể tự mình thực hiện với sự hướng dẫn của ba mẹ. Khi được rèn luyện thường xuyên, bé sẽ có tính tự lập và tinh thần trách nhiệm cao hơn.
Khuê Lâm (Tổng hợp)
