Với sự phát triển của đất nước, Canada đang dần trở thành nơi giao thoa văn hóa của các sắc tộc và ngôn ngữ. Theo thông tin điều tra dân số, tại quốc gia này có rất nhiều ngôn ngữ được sử dụng như tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Hoa, tiếng Tây Ban Nha... và thổ ngữ bản xứ khác. Để chuẩn bị tốt cho việc đi du học và định cư tại Canada, bạn nên tìm hiểu việc sử dụng ngôn ngữ ở đất nước này.
Sự bình đẳng giữa tiếng Anh và tiếng Pháp tại Canada
Như đã nói, Canada là quốc gia đa ngôn ngữ, trong đó tiếng Anh và tiếng Pháp được sử dụng phổ biến nhất. Tại Tòa án Liên bang, Quốc hội Canada và các tổ chức hành chính thì tiếng Anh và tiếng Pháp có vị thế ngang nhau. Điều này được thể hiện trong Hiến chương Canada về Quyền và Tự do năm 1982 với một số điểm nổi bật:
- Tiếng Anh và tiếng Pháp được coi là ngôn ngữ chính thức của liên bang.
- Các phiên họp tại liên bang có thể sử dụng 2 ngôn ngữ này.
- Luật liên bang sẽ được in bằng cả tiếng Anh, tiếng Pháp và có thẩm quyền ngang nhau.
- Mọi người có thể chọn 1 trong 2 ngôn ngữ chính thức khi thực hiện các dịch vụ công từ chính phủ liên bang.
Theo đó, du học sinh nên thông thạo 1 trong 2 ngôn ngữ (hoặc cả 2) để thuận lợi hơn khi học tập và sinh sống tại đây. Nếu bạn muốn định cư và xin nhập quốc tịch Canada thì cần phải nói được tiếng Anh hoặc Pháp.
Vị thế bình đẳng của tiếng Anh và tiếng Pháp càng được củng cố khi Đạo luật về Ngôn ngữ Chính thức của Canada được thông qua vào năm 1969, sửa đổi bổ sung năm 1988. Vậy thì, riêng tại các tỉnh bang, ngôn ngữ được sử dụng như thế nào, có gì khác với liên bang không?
Trường hợp 1: Song ngữ chính thức
Theo Đạo luật Ngôn ngữ chính thức 1969 của bang New Brunswick, tiếng Anh và tiếng Pháp đều là ngôn ngữ chính thức tại bang này. Điều này được củng cố vững chắc khi Hiến chương Canada về Quyền và Tự do ra đời. Năm 2003, Văn phòng Ủy viên Ngôn ngữ Chính thức tại New Brunswick được thành lập nhằm thúc đẩy sự tiến bộ, bình đẳng của tiếng Anh và tiếng Pháp trong các tổ chức giáo dục, văn hóa, nơi làm việc...
Theo báo cáo dân số năm 2011, 65.4% người dân New Brunswick có tiếng Anh là tiếng mẹ đẻ và tiếng Pháp chiếm 32%. Nếu theo học tại đây, bạn sẽ có nhiều cơ hội để phát triển khả năng ngôn ngữ của mình, đặc biệt là 2 ngôn ngữ chính thức này.
Các dịch vụ giáo dục và công tác giảng dạy đều sử dụng cả tiếng Anh và tiếng Pháp. Học sinh lớp 1 cho đến lớp 12 được tài trợ chi phí từ chính quyền tỉnh bang. Chương trình này dành cho cư dân bản địa và cả người nhập cư.
Trường hợp 2: Đa ngôn ngữ chính thức
Vùng lãnh thổ Northwest Territories và Nunavut là những nơi có đa ngôn ngữ chính thức.
Northwest Territories
Đạo luật Ngôn ngữ Chính thức của Northwest Territories công nhận 11 thứ tiếng chính thức bao gồm: Chipewyan, Cree, tiếng Anh, tiếng Pháp, Gwich'in, Inuinnaqtun, Inuktitut, Inuvialuktun, North Slavey, South Slavey và Dogrib (Tįįį).
Cư dân Northwest Territories có quyền sử dụng bất kỳ một trong những ngôn ngữ này tại các tòa án hay cơ quan lập pháp của vùng. Tuy nhiên, các biên bản pháp lý chỉ được thể hiện bằng tiếng Anh hoặc tiếng Pháp. Chính quyền Northwest Territories chỉ xuất bản luật và tài liệu bằng ngôn ngữ chính thức khác khi cơ quan lập pháp yêu cầu. Trên thực tế thì tiếng Anh là ngôn ngữ được sử dụng nhiều nhất trong các dịch vụ hành chính công của vùng.
Theo kết quả điều tra dân số năm 2016, tiếng Anh là ngôn ngữ phổ biến nhất với 78,3% cư dân Northwest Territories sử dụng. Vì vậy, nếu chọn Northwest Territories để du học và định cư tại Canada thì bạn chỉ cần thành thạo tiếng Anh hoặc tiếng Pháp.
Nunavut
Inuit (tên gọi chung của nhóm 3 ngôn ngữ bản địa Inuinnaqtun, Inuktitut, Inuvialuktun tại Nunavut), tiếng Anh và tiếng Pháp là những ngôn ngữ chính thức ở Nunavut. Cuộc điều tra dân số năm 2016 cho thấy ngôn ngữ phổ biến tại đây là Inuktitut, được tới 63.1% người dân sử dụng. Trong số 30,135 người ở Nunavut được hỏi thì có đến 90.7% có thể nói tiếng Inuktitut hoặc Inuinnaqtun.
Bạn cũng đừng vội lo lắng vì tiếng Anh là ngôn ngữ phổ biến thứ 2 sau Inuit, chiếm 31.5%. Tuy nhiên, tiếng Pháp tại đây có tỉ lệ người sử dụng ít hơn, chỉ dừng ở mức 1.7% tại thời điểm điều tra.
Trường hợp 3: Tiếng Pháp là ngôn ngữ chính thức duy nhất
Hiến chương Pháp ngữ 1977 xác định tiếng Pháp là ngôn ngữ chính thức của Québec. Trong khi đó, các dịch vụ hành chính, y tế, giáo dục, kinh doanh sử dụng tiếng Anh. Theo kết quả điều tra năm 2011, 78% người dân sử dụng tiếng Pháp như ngôn ngữ chính và 9.8% nói tiếng Anh. Ngoài ra, tỉ lệ song ngữ ở Québec cũng rất cao, có khoảng 42.6% dân số biết cả 2 ngôn ngữ.
Québec có nhiều trường đại học uy tín, đào tạo bằng cả tiếng Anh và tiếng Pháp như Đại học McGill, Đại học Montreal... Nếu muốn đến Québec để du học thì bạn nên chuẩn bị trước vốn tiếng Pháp. Mặc dù về cơ bản bạn chỉ cần tiếng Anh nhưng trang bị thêm vốn tiếng Pháp sẽ giúp bạn có nhiều cơ hội học tập và việc làm. Ngoài việc đáp ứng các tiêu chí khác theo yêu cầu thì bạn cần có chứng chỉ tiếng Pháp nếu muốn định cư tại Québec.
Trường hợp 4: Tiếng Anh là ngôn ngữ chính thức duy nhất
British Columbia, Newfoundland and Labrador là những tỉnh có tiếng Anh làm ngôn ngữ chính thức.
British Columbia
Theo số liệu năm 2016, tiếng Anh là ngôn ngữ phổ biến nhất tại đây với tỉ lệ 70.52%. Ngoài ra, có nhiều ngôn ngữ khác được sử dụng ở British Columbia như tiếng Trung Quốc, tiếng Hàn, tiếng Punjabi…
Nhu cầu nguồn nhân lực ở British Columbia chính là điểm thu hút đối với những người mong muốn du học và định cư tại Canada. Theo số liệu của Bộ Tài chính và Thống kê Canada, tính tới tháng 8/2018, tỉ lệ thất nghiệp tại tỉnh này là thấp nhất trong cả nước.
Trong vòng 10 năm tới, British Columbia dự kiến sẽ mở ra hơn 900,000 vị trí tuyển dụng cho tất cả các lĩnh vực và 77% công việc yêu cầu sinh viên tốt nghiệp chương trình cao đẳng, đại học hoặc sau đại học. Đây là cơ hội việc làm rất lớn dành cho sinh viên, người nhập cư và người di cư từ tỉnh bang khác.
Tiếng Anh được 89% cư dân tại đây sử dụng và 10.4% nói tiếng Pháp (theo số liệu năm 2011). Tiếng Anh Newfoundland có những điểm đặc biệt trong ngữ điệu và phương ngữ so với các vùng khác của Canada. Có thể bạn sẽ cảm thấy lạ lẫm và gặp khó khăn trong giao tiếp bằng tiếng Anh với người bản ngữ khi mới đến Newfoundland và Labrador.
Vì vậy, nếu bạn lựa chọn Newfoundland để du học và định cư thì nên tìm hiểu trước về tiếng Anh ở tỉnh này để tránh tình trạng “sốc ngôn ngữ”.
Bên cạnh đó, các tỉnh Alberta, Nova Scotia, Prince Edward Island và Saskatchewan là những nơi sử dụng tiếng Anh, tiếng Pháp hoặc cả 2 trong văn bản pháp lý, cơ quan nhà nước, dịch vụ hành chính. Điều này phụ thuộc vào những đạo luật, chính sách riêng biệt của mỗi tỉnh bang.
Mỗi tỉnh bang đều có những đặc điểm riêng về ngôn ngữ, tuy nhiên nhìn chung bạn chỉ cần tập trung vào việc cải thiện tiếng Anh hoặc tiếng Pháp là có thể thực hiện ước mơ đến xứ sở lá Phong. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp ích cho bạn trong việc chọn địa điểm phù hợp để du học và định cư tại Canada.
Thường Lạc (Tổng hợp)
