Chắc hẳn trong cuộc sống hàng ngày bạn đã không ít lần được nghe hoặc đọc qua cụm từ kỹ năng sống. Kỹ năng sống hiện diện trong mọi khía cạnh của cuộc sống từ việc học tập, làm việc... Vậy đã bao giờ bạn tìm hiểu kỹ năng sống là gì? Tầm quan trọng của kỹ năng sống với mỗi con người như thế nào?
Kỹ năng sống là gì?
Có rất nhiều khái niệm khác nhau về kỹ năng sống. Theo WHO (Tổ chức Y tế thế giới), kỹ năng sống là tập hợp các hành vi tích cực và khả năng thích nghi giúp mỗi cá nhân đối phó hiệu quả với nhu cầu, thách thức của cuộc sống hàng ngày.
Có rất nhiều quan niệm khác nhau về kỹ năng sống (Nguồn: moneycrashers)
Theo UNICEF (Quỹ nhi đồng Liên hợp quốc), kỹ năng sống là cách tiếp cận giúp thay đổi hoặc hình thành hành vi mới. Cách tiếp cận này thường tập trung đến sự cân bằng trong việc tiếp thu kiến thức, hình thành thái độ và kỹ năng của mỗi người.
Khái niệm kỹ năng sống theo UNESCO (Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc) gắn với 4 trụ cột của giáo dục, gồm:
- Học để biết (learning to know): gồm các kỹ năng tư duy như tư duy phê phán và sáng tạo, cách ra quyết định, giải quyết vấn đề...
- Học làm người (learning to be): gồm các kỹ năng cá nhân như kiểm soát cảm xúc, tự nhận thức, sự tự tin...
- Học để chung sống (learning to live together): mục này đề cập đến các kỹ năng xã hội như giao tiếp, thương lượng, làm việc nhóm...
- Học để làm (learning to do): gồm các kỹ năng trong công việc như kỹ năng đặt mục tiêu, cách quản lý thời gian...
Từ những khái niệm trên, có thể hiểu đơn giản kỹ năng sống là tất cả những điều chúng ta cần biết để có được khả năng thích nghi với sự biến đổi trong cuộc sống hàng ngày. Các kỹ năng này có thể được mỗi người tiếp thu qua giáo dục hoặc trải nghiệm thực thực tế.
Kỹ năng cuộc sống có thể giúp bạn giải quyết khó khăn, vượt qua thách thức (Nguồn: twitter)
Phân loại kỹ năng sống
Có nhiều quan niệm khác nhau về kỹ năng sống nhưng các tổ chức UNESCO, WHO và UNICEF đã thống nhất phân loại 10 kỹ năng cơ bản. Những kỹ năng này được xem như cần thiết nhất cho tất cả mọi người. Cụ thể như sau:
- Kỹ năng ra quyết định
- Kỹ năng giải quyết vấn đề
- Kỹ năng tư duy sáng tạo
- Kỹ năng tư duy phê phán
- Kỹ năng truyền thông có hiệu quả
- Kỹ năng giao tiếp
- Kỹ năng tự nhận thức bản thân
- Khả năng thấu cảm
- Kỹ năng ứng phó với cảm xúc
- Kỹ năng ứng phó với stress
Có rất nhiều cách để phân loại kỹ năng sống (Nguồn: medium)
Tầm quan trọng của kỹ năng sống
Theo UNESCO, sự thành công của một người cần có 3 yếu tố là kiến thức, kỹ năng và thái độ. Bên cạnh đó, kết luận của nhiều nghiên cứu cho thấy trong các yếu tố quyết định đến sự thành công của con người thì kỹ năng sống đóng góp khoảng 85%.
Thành công sẽ đến với những người biết nắm bắt cơ hội, thích nghi và làm chủ hoàn cảnh. Để đạt được thành công thì kỹ năng sống sẽ là hành trang không thể thiếu. Kỹ năng sống góp phần giúp bạn thay đổi cách nhìn nhận về bản thân và thế giới, xây dựng niềm tin, thái độ tích cực và tạo động lực cho chính mình.
Nếu thiếu kỹ năng sống thì con người dễ hành động tiêu cực, nông nổi. Vì vậy, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, sinh viên ngày càng được chú trọng. Mục tiêu của giáo dục kỹ năng sống là hình thành năng lực hành động tích cực, giúp cá nhân có ý thức về bản thân, giao tiếp, các mối quan hệ xã hội, giải quyết vấn đề khó khăn xảy ra trong cuộc sống hàng ngày.
Kỹ năng sống là một trong những yếu tố quan trọng góp phần đến sự thành công của mỗi người (Nguồn: cio)
Rèn luyện kỹ năng sống là một quá trình lâu dài, bền bỉ. Không nên vì sự quan trọng của nó mà tạo áp lực quá lớn cho mình. Nếu bạn vẫn là học sinh, sinh viên thì nên lựa chọn những nội dung phù hợp với việc học tập như cách phân bố thời gian, kỹ năng thuyết trình... Đối với người đi làm thì cần bổ sung những chuyên đề cần thiết mà bản thân còn yếu để nâng cao năng lực, hiệu quả công việc.
Đừng nên vội vàng tìm đến các chương trình học kỹ năng mang tính lý thuyết hay những nội dung quá phức tạp mà hãy tiếp thu dần dần thông qua trải nghiệm thực tế hàng ngày. Điều quan trọng là bạn có thể ý thức được tầm quan trọng và lồng ghép kỹ năng sống vào trong quá trình học tập, làm việc. Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ kỹ năng sống là gì, từ đó biết cách rèn luyện và áp dụng vào trong thực tế. Hãy tìm hiểu bản thân cần những kỹ năng gì và bổ sung ngay nhé!
Thường Lạc (Tổng hợp)
