Khi quyết định đi du học, được tiếp cận hệ thống giáo dục phát triển, nhiều bạn trẻ kỳ vọng sau này sẽ gặt hái được thành công rất lớn. Các bạn tin rằng tấm bằng tốt nghiệp đại học nước ngoài chính là “chìa khóa vàng” cho công việc lý tưởng cùng với mức lương đáng mơ ước.
Kỳ vọng đó là xứng đáng và hoàn toàn có thể đạt được. Tuy nhiên, nếu không hiểu rõ thị trường, thiếu kinh nghiệm hay “đất dụng võ”, nhiều du học sinh Canada về nước vẫn ngậm đắng nuốt cay vì ngày này qua tháng khác không có được công việc vừa ý.
Nguyên nhân của vấn đề
Không hiểu rõ thị trường Việt Nam
Xa quê hương nhiều năm nên sau khi về nước, du học sinh thường mất một khoảng thời gian để thích nghi lại với môi trường “tưởng quen mà lạ” này, tránh bị sốc văn hóa ngược tại Việt Nam. Nhiều bạn trẻ vội vàng tìm việc đã dễ bỏ ngang vì không thể hòa nhập với môi trường doanh nghiệp trong nước. Đây cũng chính là một trong những lý do phổ biến nhất khiến các bạn du học sinh mãi chưa có được việc làm vừa ý khi trở về.
Trên thực tế, các nhà tuyển dụng không nhìn vào bằng cấp mà dựa vào năng lực làm việc của ứng viên để đánh giá. Các công ty không có chính sách ưu tiên hay nghĩa vụ phải trả lương cao hơn so với mặt bằng chung cho du học sinh. Do đó, những bạn có kỳ vọng về vị trí công việc với mức lương cao dễ trở nên chán nản, không nhận việc và lâm vào tình cảnh thất nghiệp.
Du học sinh về nước có thể chán nản khi không thể thích nghi với văn hóa doanh nghiệp Việt Nam (Nguồn: number8)
Ngoài ra, mặc dù môi trường làm việc ở Việt Nam hiện nay rất năng động và tiến bộ, song các bạn du học sinh thường có tâm lý so sánh “không bằng nước ngoài”, gây ra suy nghĩ mặc định không phù hợp, không xứng với mình dù chưa từng trải nghiệm qua.
Thiếu kinh nghiệm thực tiễn
Một số bạn trẻ có điều kiện kinh tế gia đình tốt đã chọn con đường du học nhưng không đầu tư học hành nghiêm túc. Vì thế khi quay về nước, các bạn rất khó có thể cạnh tranh với những sinh viên chăm chỉ ở Việt Nam trong thị trường lao động đầy khắc nghiệt này.
Đối với những bạn du học sinh chỉ tập trung học mà không quan tâm đến việc làm thêm hay rèn luyện kỹ năng mềm, việc sở hữu bằng cấp tốt nhưng không có kinh nghiệm cũng sẽ khiến bạn mất điểm lớn trong hồ sơ xin việc của mình. Nếu chỉ tốt nghiệp loại giỏi hay xuất sắc tại đại học nước ngoài mà không có kinh nghiệm thực tế trong lĩnh vực bạn theo đuổi thì cũng rất khó để doanh nghiệp tin chọn bạn.
Thiếu kinh nghiệm làm việc khiến du học sinh không được nhà tuyển dụng trong nước tin chọn (Nguồn: smarterbusiness)
Thiếu "đất dụng võ"
Không ít du học sinh Canada về nước loay hoay mãi vẫn không tìm được một công việc phù hợp vì những kiến thức tích lũy ở nước ngoài khó áp dụng cho thị trường Việt Nam.
Một số ngành nghề như Ngôn ngữ, Xã hội học... được nhiều bạn lựa chọn lại chưa phổ biến ở trong nước. Do đó, nhu cầu lao động của những ngành này tại Việt Nam là không nhiều. Ngoài ra, đối với du học sinh những ngành “cao siêu” như Vật lý Nguyên tử, Siêu máy tính, Robotics... thì cũng hơi chật vật cho các bạn thể hiện mình tại quê hương.
Cần làm gì để không “lạc trôi” khi trở về?
Có thể thấy, nguyên nhân lớn nhất gây ra khó khăn cho du học sinh khi về nước là do thiếu sự hướng nghiệp đúng đắn trước khi sang nước ngoài học tập.
Việc hướng nghiệp giúp các bạn trẻ giảm được tối đa rủi ro thất nghiệp khi về nước. Bạn sẽ có được cái nhìn tổng quát về bản thân để sử dụng thế mạnh du học sinh của mình một cách hợp lý. Khi đã hiểu rõ về nhu cầu của thị trường thì bạn sẽ biết ngành học cũng như công việc nào sẽ phù hợp với mình. Khi đó, cơ hội nghề nghiệp của bạn khi trở về quê nhà cũng sẽ rất cao.
Ngoài ra, bạn cần phải thay đổi cách tư duy của mình. Điều đó có nghĩa là bạn nên hiểu rằng bằng cấp từ nước ngoài tuy quan trọng, nhưng bạn cũng cần chứng minh được giá trị, năng lực thực tiễn của mình với công ty thì nhà tuyển dụng mới dành vị trí tốt cho bạn.
Hướng nghiệp và thay đổi cách tư duy giúp du học sinh giảm được tối đa rủi ro thất nghiệp khi về nước (Nguồn: insperity)
Câu chuyện du học sinh đi rồi về, về rồi lại đi vẫn có thể diễn ra. Việc các bạn du học sinh cần chuẩn bị là có cái nhìn đúng về bản thân và tìm hiểu kỹ thị trường nơi mình làm việc. Khi có năng lực và khả năng thích nghi cao, cơ hội nghề nghiệp trong nước của các bạn du học sinh chắc chắn sẽ không bao giờ hạn hẹp.
Thanh Châu (Tổng hợp)