Ngành Công tác xã hội: Ươm mầm những người hùng, học ở đâu và việc làm ra sao?

Nếu là một “mọt” phim điện ảnh chính hiệu, có lẽ bạn vẫn còn nhớ đến Last Christmas (Giáng sinh năm ấy) được công chiếu vào dịp giáng sinh 2019. Phim xoay quanh câu chuyện tình yêu giữa một cô nàng vô gia cư, sống buông thả, mất niềm tin vào cuộc sống Kate (Emilia Clarke thủ vai) và anh chàng làm công tác xã hội điển trai, bí ẩn, có trái tim ấm áp Tom (Henry Golding đóng).

Kể từ ngày gặp Tom, Kate như tìm được điểm tựa yên bình của đời mình, giúp cô vượt qua những khó khăn, tìm lại bản thân và mở ra trang mới trong cuộc sống. Có thể nói Tom chính là người hùng của Kate. Phải chăng chính những người làm việc trong ngành công tác xã hội có thể mang đến những hỗ trợ quý báu để thay đổi số phận của người khác?

Bảng xếp hạng
các trường đại học tại Việt Nam

Ngành Công tác xã hội: Phải chăng là hoạt động thiện nguyện?

Thật không ngoa khi ví những người làm việc trong lĩnh vực công tác xã hội là những người hùng. Họ là người chuyên hỗ trợ, giúp đỡ những người gặp khó khăn, bị đẩy ra bên lề xã hội nhằm giảm thiểu những rào cản, sự bất công và bất bình đẳng nếu có trong xã hội.

Đối tượng làm việc của họ là những người cần được chăm sóc sức khỏe, bảo vệ, che chở như người nghèo, người khuyết tật, trẻ em, phụ nữ, người già... Chính vì vậy, muốn trở thành nhân viên công tác xã hội chuyên nghiệp, bạn cần trang bị toàn diện cả về kiến thức, kỹ năng mềm và đạo đức nghề nghiệp.

Sinh viên ngành Công tác xã hội của trường Đại học Y tế Công cộng (Nguồn: huph) Sinh viên ngành Công tác xã hội của trường Đại học Y tế Công cộng (Nguồn: huph)

Vì đều là những hoạt động nhân đạo hướng tới giúp đỡ cộng đồng, có thể bạn nghĩ công tác xã hội và hoạt động từ thiện là giống nhau. Nhưng cần lưu ý rằng, công tác xã hội là một nghề và mang tính chuyên nghiệp. Để có cái nhìn rõ hơn, Edu2Review mời bạn tham khảo bảng sau:

Nội dung	Hoạt động từ thiện	Công tác xã hội
Động cơ	Xuất phát từ tình yêu thương đồng loại giữa người và người, nhưng đôi khi bị chi phối bởi động cơ cá nhân như muốn tạo dựng tên tuổi, uy tín...	Mang tính chuyên nghiệp vì đây là trách nhiệm và nghĩa vụ của người làm trong ngành Công tác xã hội.
Phương pháp	Cách thức hoạt động dựa trên nền tảng “cho” và “nhận”, nên người được giúp đỡ thường thụ động đón nhận. Người làm từ thiện không cần được đào tạo và trang bị các kiến thức và kỹ năng nghề nghiệp công tác xã hội vì hình thức trợ giúp thông qua phân phối, cấp phát, đưa những vật chất cần thiết tới những người có nhu cầu.	Công tác xã hội tạo điều kiện để người được giúp đỡ chủ động giải quyết triệt để vấn đề của mình, dưới sự hỗ trợ, sát cánh của nhân viên xã hội. Người nhân viên làm công tác xã hội được đào tạo kiến thức chuyên môn và kỹ năng làm chuyên nghiệp.
Kết quả	Hoạt động từ thiện chủ yếu hướng tới giúp đối tượng giải quyết vấn đề tức thời.	Hoạt động công tác xã hội mang tính trực tiếp, lâu dài và bền vững bởi sự giúp đỡ hướng vào giải quyết các nguyên nhân làm nảy sinh vấn đề và tăng cường năng lực ứng phó của đối tượng với những vấn đề tương tự trong tương lai.

Cần phân biệt rõ hoạt động từ thiện và công tác xã hội (Nguồn: vietnettravel) Cần phân biệt rõ hoạt động từ thiện và công tác xã hội (Nguồn: vietnettravel)

Cơ hội việc làm của ngành Công tác xã hội

Ở các nước phát triển như Mỹ, Úc, Anh, Nhật Bản, ngành Công tác xã hội khá hot và có lịch sử hình thành lâu đời. Tại Việt Nam, ngành này cũng đã không còn xa lạ trong hệ thống giáo dục bậc đại học và được đánh giá là một ngành có nhiều tiềm năng, đặc biệt là tại các thành phố lớn. Theo dự đoán, trong vòng 10 năm nữa, nước ta cần khoảng 45.000 lao động trong lĩnh vực này nhưng số lượng sinh viên ra trường hiện nay chỉ đáp ứng 40% nhu cầu.

Sau khi tốt nghiệp, sinh viên ngành Công tác xã hội có thể làm việc trong các cơ quan nhà nước như lao động thương binh xã hội, hội phụ nữ, đoàn thanh niên, trường học, bệnh viện, trung tâm bảo trợ xã hội hoặc làm việc cho các tổ chức phi chính phủ, các dự án phát triển...

Đề cập đến vấn đề này, ông Lê Chu Giang – Trưởng phòng Bảo trợ xã hội (Sở Lao động thương binh và Xã hội TP.HCM) cho biết: "Hiện nay sở đang quản lý khoảng 40 trung tâm xã hội liên quan đến trẻ em, ma túy, người già, bệnh nhân AIDS… Ngoài ra, còn có nhiều trung tâm, cơ sở ngoài công lập cũng có nhu cầu về nhân sự ngành CTXH."

Một buổi tập huấn của sinh viên tại bệnh viện (Nguồn: laodongxahoi)