Luyện nói thành thạo, giao tiếp tiếng Nhật tự nhiên là niềm mong ước của biết bao bạn khi "lao vào" con đường chinh phục ngôn ngữ này. Thế nhưng, đích đến ấy có thể mãi là phù du nếu như bạn không có một hướng đi cụ thể, cách học tiếng Nhật rõ ràng.
Tuy không "vỗ ngực xưng tên" là cách học tiếng Nhật tại nhà hiệu quả nhất nhưng với 4 bí quyết ôn luyện sau, bạn vẫn có thể cải thiện và phát triển kỹ năng nói Nhật ngữ nhanh chóng. Vậy chần chừ gì mà không cùng Edu2Review tìm hiểu ngay nào!
Bảng xếp hạng
Trung tâm tiếng Nhật giao tiếp
Bắt đầu "bập bẹ" với những từ vựng, mẫu câu đơn giản nhất
Nhiều người cho rằng luyện nói tiếng Nhật rất khó, nhưng trên thực tế, bạn chỉ cần nắm chắc một số mẫu câu cơ bản là đã có thể thực hiện một cuộc hội thoại đơn giản rồi.
Thông thường, để mở đầu một cuộc hội thoại bất kỳ, chúng ta rất hay sử dụng những mẫu câu chào hỏi cơ bản đúng không nào? Vậy thì sau đây, chúng ta hãy cùng điểm qua những mẫu câu đơn giản này nhé!
- はじめまして (Hajimemashite): Rất vui được gặp bạn
- おはようございます (Ohayougozaimasu): Chào buổi sáng
- こんにちは (Konnichiwa): Chào bạn
- おやすみなさい (Oyasuminasai): Chúc ngủ ngon
- さようなら (Sayounara): Tạm biệt
Tuy những mẫu câu trên cực kỳ đơn giản, chỉ cần học vài phút là bạn nhớ được ngay, nhưng khi luyện tập, bạn cũng nên hết mực chuyên chú từ khâu tra phát âm đến chỉnh sửa ngữ điệu. Đừng để bản thân nói tiếng Nhật mà cả người Nhật không hiểu, bạn nhé!
Sau khi đã nắm chắc các câu thoại mở màn cho cuộc trò chuyện, đã đến lúc chúng ta học thêm một vài mẫu câu đơn giản khác, để bày tỏ thái độ, sự quan tâm đối với người đối diện. Cụ thể:
- お元気ですか? (O genki desu ka?): Bạn khỏe không?
- 元気です。ありがとう (Genkidesu. Arigatou): Tôi vẫn khỏe. Cảm ơn!
- ありがとうございます (Arigatougozaimasu): Cảm ơn bạn rất nhiều!
- すみません (Sumimasen): Xin lỗi, làm phiền bạn...
- ごめんなさい (Gomen nasai): Tôi xin lỗi
- わかります (Wakarimasu): Tôi hiểu
- 知りません (Shirimasen): Tôi không biết
Kế đến, bạn hãy mở rộng kho tàng ngôn ngữ của mình bằng cách tự thách thức bản thân với những cụm từ, mẫu câu phức tạp hơn, thông qua các nguồn tài liệu tiếng Nhật như sách báo, video thực tế về chủ đề cuộc sống, công việc hàng ngày... Không chỉ dừng ở mức tìm hiểu, khám phá, trong giai đoạn này, bạn cũng cần luyện tập phát âm các cụm từ, mẫu câu đó đến khi bản thân thật sự cảm thấy "quen tai, quen miệng" khi nói ra.
Tìm hiểu các nguyên tắc cơ bản khi luyện nói tiếng Nhật
Để việc luyện nói tiếng Nhật của bản thân trở nên hiệu quả, khi ôn tập, bạn cần lưu ý những nguyên tắc cơ bản sau.
1. Nắm rõ hệ thống chữ viết tiếng Nhật
Có đến 3 hệ thống chữ viết tiếng Nhật mà bạn cần lưu ý khi ôn luyện là Hiragana, Katakana và Kanji. Mặc dù quá trình luyện nói không đòi hỏi bạn phải ghi nhớ rõ cách viết của từng hệ thống, nhưng buộc bạn phải hiểu tường tận vai trò của mỗi loại trong việc cấu thành câu tiếng Nhật.
- Hiragana: Hệ thống gồm những ký tự ngữ âm thuần túy, đảm nhiệm chức năng ngữ pháp, biểu thị mối quan hệ và các chức năng khác trong câu. Đồng thời, hệ thống chữ Hiragana còn được dùng để phiên âm cách đọc cho những ký tự Kanji trong các bộ giáo trình, tài liệu học tiếng Nhật cho người mới bắt đầu hoặc học sinh tiểu học.
- Katakana: Tương tự như bảng chữ cái tiếng Nhật Hiragana, Katakana cũng là một hệ thống chữ biểu âm, được dùng để ký họa các âm nước ngoài như tên nước, địa danh...
- Kanji: Đây là những Hán tự có tuổi đời lâu trong hệ thống chữ viết của Nhật Bản. Các chữ này thường ở dạng tượng hình, được dùng để biểu thị một ý nghĩ, sự vật, sự việc nào đó. Tuy nhiên, đây cũng là bảng chữ cái tiếng Nhật khó học nhất, bởi tùy theo hoàn cảnh mà chúng có thể được phát âm khác nhau.
2. Học và luyện tập phát âm tiếng Nhật
Các âm tương ứng với bảng chữ cái tiếng Nhật Hiragana và Katakana được tạo thành từ một trong năm nguyên âm cơ bản, hoặc nhờ vào sự kết hợp giữa nguyên âm cùng phụ âm.
Mỗi một ký tự Hiragana và Katakana đều chỉ có 1 âm tiết, nên việc học phát âm chúng cũng trở nên dễ dàng. Tuy nhiên, bạn cũng cần đặc biệt lưu ý về ngữ điệu, bởi các biến thể của những âm này có thể làm thay đổi ý nghĩa một cách mạnh mẽ.
Nếu trong tiếng Anh, bạn học tập dựa trên trọng âm thì khi luyện nói tiếng Nhật, bạn nên chú trọng vào cao độ. Những từ đồng âm thuộc cùng một loại từ thường rất dễ gây nhầm lẫn, nên để khắc phục vấn đề này, người Nhật sẽ phát âm với cao độ khác nhau. Ví dụ:
- 雨 (あめ – mưa): Khi muốn nói từ mưa (ame), người Nhật sẽ nhấn lên và xuống giọng khi phát âm.
- 飴 (あめ – bánh): Khi muốn nói từ bánh (ame), bạn chỉ cần thực hiện ngược lại bằng cách xuống giọng trước, nhấn lên sau.
Để có thể phát âm chuẩn xác như người bản ngữ, việc chọn đúng ngữ điệu chính là chìa khóa dành cho bạn.
3. Tìm hiểu về các biến thể của âm trong tiếng Nhật
Các ký tự tiếng Nhật có thể được viết thêm bằng những nét phụ, để thể hiện rằng chúng nên được đọc với một âm bổ trợ khác, nhằm tạo ra các phát âm riêng biệt. Những âm bổ trợ này được chia thành:
- Biến âm: Biến âm (hay còn gọi là âm đục) là những âm được thêm yếu tố "tenten" (") hoặc "maru" (。) vào góc trên bên phải của các ký tự trong 4 hàng chữ cái “k”, “s”, “h”, “t”. Riêng hàng “h”, ngoài thêm "tenten" ra thì còn có thể thêm yếu tố "maru".
- Âm ghép: Âm ghép trong tiếng Nhật được ghép từ các chữ cái hàng "i", bắt đầu từ hàng "k" (trừ âm “n”). Những âm được mang đi ghép cùng với các phụ âm trên là や, ゆ, よ, ャ, ュ, ョ nhỏ (bằng 1/2 chữ thường). Những âm này sẽ được viết vào góc dưới bên phải của các phụ âm đứng trước, tạo thành âm ghép.
- Âm ngắt: Âm ngắt là những âm có âm っ – tsu nhỏ nối giữa 2 phụ âm với nhau để tạo một từ có nghĩa. Quy tắc đọc/phiên âm khi gặp các chữ có âm ngắt là gấp đôi phụ âm ngay đằng sau âm ngắt (chỉ gấp đôi phụ âm ngay sau nó mà không phiên âm っ – tsu).
- Trường âm (う): Ý nghĩa của từ có thể thay đổi tùy thuộc vào thời gian nguyên âm được giữ.
4. Hiểu được cấu trúc ngữ pháp tiếng Nhật
Tuy không có cấu trúc giống với những ngoại ngữ khác nhưng ngữ pháp tiếng Nhật vẫn được hình thành theo một logic dễ học như sau:
- Cách sắp xếp thành phần: S – O – V (chủ ngữ – bổ ngữ – vị ngữ), ngược lại trong tiếng Việt. Trong đó, vị ngữ là thành phần quan trọng không thể thiếu ở cuối câu. Đa phần ý nghĩa ngữ pháp đều thể hiện ở vị ngữ.
- Cách chia động từ trong tiếng Nhật không phức tạp bằng tiếng Anh, không phân thì quá khứ, hiện tại và tương lai. Thông thường, động từ được đặt ở cuối câu hoặc mệnh đề.
- Tiếng Nhật dùng nhiều trợ từ tham gia làm các thành phần trong câu: trợ từ sẽ xác định chủ ngữ, bổ ngữ, tân ngữ...
- Danh từ không có dạng số nhiều và không chia giống đực giống cái như ngôn ngữ Châu Âu.
- Đại từ nhân xưng khác nhau dựa trên mức độ lịch sự và hình thức.
Đắm mình trong ngôn ngữ Nhật tại nhà
Thay vì phải đến tận đất nước Nhật xa xôi để hòa mình vào môi trường ngôn ngữ thì với cách học tiếng Nhật tại nhà: tự tạo một thế giới Tokyo nhỏ cho bản thân, bạn vẫn có thể "đắm chìm" vào bầu không khí ấy, thông qua các nguồn tài nguyên sau.
1. Học tiếng Nhật với smartphone
Bạn có thể cài đặt ngôn ngữ Nhật cho bàn phím điện thoại của mình, cũng như tải thêm các ứng dụng học tập, trò chơi tiếng Nhật... để luyện tập thêm.
2. Học tiếng Nhật qua phim, gameshow...
Nếu bạn không có nhiều thời gian để tìm kiếm và trò chuyện cùng người Nhật Bản thì đây sẽ là cách học tiếng Nhật tại nhà tuyệt vời có thể giúp bạn hòa mình vào bầu không khí thuần Nhật. Đồng thời, nó còn giúp bạn học được cách diễn đạt, dùng từ tự nhiên trong giao tiếp của người dân xứ sở hoa anh đào.
Bạn có thể thay thế các chương trình thường xem bằng phim hoạt hình anime, hay những gameshow đến từ đất nước mặt trời mọc như Rashomon, Seven Samurai, Spirited Away... Khi ôn luyện, bạn hãy bắt đầu bằng cách xem phim có phụ đề. Sau đó, bạn thử nhập vai vào nhân vật bằng cách tắt phụ đề và tập trung vào ngữ điệu, cách phát âm tiếng Nhật.
3. Nghe podcast, âm nhạc và đài phát thanh Nhật Bản
Hiện nay, có rất nhiều nguồn tài liệu có thể giúp bạn luyện nghe nói tiếng Nhật hiệu quả, cụ thể:
- Luyện nghe nói tiếng Nhật thông qua tin tức, thông báo... với đài phát thanh quốc gia NHK
- Trải nghiệm học tiếng Nhật podcast thú vị cùng JapanesePod101, Learn Pod Japanese, Open Language, News in Slow Japanese...
- Lắng nghe giai điệu, lời ca qua các bài hát của những nghệ sĩ Nhật Bản nổi tiếng như One Ok Rock, Utada Hikaru... trên nhiều nền tảng, ứng dụng âm nhạc
- Đọc thông báo, quảng cáo bằng tiếng Nhật với công cụ LinQ
- Tìm kiếm những bài nghe với chủ đề đa dạng cùng hàng loạt kênh YouTube giảng dạy tiếng Nhật
Tìm kiếm cho mình người cộng sự bản ngữ để luyện tập mỗi ngày
Để có thể hạn chế tối đa những lỗi sai cơ bản về phát âm, cách dùng từ, lối diễn đạt trong giao tiếp, cũng như tăng cường sự tự tin khi nói chuyện cùng người Nhật Bản, bạn cần tìm cho mình những người cộng sự bản ngữ. Nếu bạn muốn nhanh chóng cải thiện khả nói tiếng Nhật của mình bằng cách luyện tập mỗi ngày thì có thể áp dụng những cách học dưới đây.
1. Trò chuyện trực tiếp cùng người Nhật
Nếu bạn là một người cởi mở, thích giao lưu và trò chuyện trực tiếp cùng mọi người thì khi ôn luyện tiếng Nhật, bạn có thể áp dụng những phương thức giao tiếp sau:
- Bắt đầu bằng một nhóm thảo luận với ít nhất 2 lần họp mặt trong tuần: Ở mỗi buổi họp mặt, bạn hãy chuẩn bị một/nhiều chủ đề và cố gắng sử dụng tiếng Nhật hoàn toàn xuyên suốt buổi trò chuyện. Điều này sẽ giúp bạn sống trong môi trường tiếng Nhật nhiều hơn, nâng cao khả năng sử dụng ngôn ngữ của mình.
- Lên kế hoạch du ngoạn cùng người Nhật: Với cách thức này, bạn sẽ có cơ hội thực hành nói trong các bối cảnh và tình huống thực tế khác nhau. Ví dụ: Các bạn có thể thực hiện một chuyến đi đến vườn thực vật và tập trung vào việc học từ vựng tiếng Nhật cho các loại cây cảnh khác nhau.
- Trò chuyện mỗi ngày cùng nhau: Bạn hãy cố gắng dành 10-15 phút/mỗi ngày để trò chuyện cùng cộng sự bản ngữ của mình. Trong trường hợp không thể gặp mặt và trò chuyện trực tiếp, bạn có thể xin số điện thoại hoặc ID các trang mạng xã hội của họ để liên hệ, thực hành thêm.
2. Sử dụng các công cụ kết nối khác
Nếu bạn không quen biết bất kỳ người Nhật nào, hoặc đang sinh sống tại những vùng đất xa xôi, không có cơ hội giao lưu, trò chuyện trực tiếp cùng người bản ngữ thì có thể tận dụng các nền tảng trao đổi ngôn ngữ sau: Facebook, italki, Hello Talk, Tandem... để tìm kiếm cộng sự và tăng cường luyện tập.
Hy vọng với những cách học tiếng Nhật tại nhà trên, bạn có thể phát huy tối đa khả năng sử dụng ngôn ngữ của mình. Nếu bạn muốn tìm thêm những nguồn tài liệu học tiếng Nhật mới thì đừng bỏ qua các bài đăng hữu ích khác trên Edu2Review.
Minh Thư (Tổng hợp)
