Theo thống kê của Bộ GD&ĐT, tổng số thí sinh đăng ký dự thi THPT quốc gia năm 2018 là 925.961, trong đó số thí sinh chỉ xét tốt nghiệp, không chọn đại học là 237.320, tăng 5.2% so với năm trước. Đây được xem là tín hiệu đáng mừng, cho thấy phần nào công tác định hướng nghề nghiệp của học sinh trung học phổ thông được quan tâm đúng mức và việc đánh giá về bằng cấp cũng dần thay đổi.
Câu hỏi đặt ra là, nếu không học đại học thì học sinh tốt nghiệp có thể làm gì có ích cho bản thân và xã hội? Bài viết này sẽ giới thiệu cho bạn một vài hướng đi và công việc phù hợp mà không cần bằng đại học.
* Bạn muốn tìm trường cao đẳng phù hợp với bản thân? Xem ngay bảng xếp hạng các trường cao đẳng tốt nhất Việt Nam!
Giá trị của việc học đại học: không chỉ là tấm bằng!
Theo cảm nhận của nhiều sinh viên khi ra trường, họ cảm thấy rằng đã lãng phí thời gian ở trường đại học vì có nhiều môn học chẳng giúp ích được gì cho công việc tương lai. Bạn nỗ lực để qua môn nhưng lúc đi làm lại được đào tạo lại từ đầu, chưa kể ngành nghề bạn chọn chẳng mấy liên quan đến tấm bằng đại học.
Cần hiểu rằng, đại học không đơn thuần là nơi để “cày cuốc” với sách vở. Giá trị thật khi học đại học nằm ở sự thay đổi trong tư duy, nhận thức và thái độ bạn tiếp nhận kiến thức tại trường, từ đó tạo nên nền tảng tốt khi bạn làm việc. Mặc dù “cái xã hội thu nhỏ” ở trường đại học còn khá nhẹ nhàng, chẳng thấm là bao so với lúc bạn tự mình đứng trên đôi chân, có công việc của riêng mình.
Bằng đại học chỉ có giá trị khi những kiến thức đó sử dụng được trong công việc (Nguồn: Kênh 14)
Vì thế, nếu bạn nhận thấy giá trị của việc học thì nên theo đuổi nó đến cùng, nếu không, vẫn còn nhiều cách khác để bạn thành công, vì sớm hay muộn bạn vẫn sẽ tự mình chiến đấu với xã hội ngoài kia.
Đánh giá năng lực qua tấm bằng đại học liệu có chính xác không?
Mỗi một con người đều được sinh ra với một tố chất riêng, bạn không hợp với việc học tập chẳng qua vì bạn không có tố chất thích nghi với việc học ở trường lớp. Người có tố chất thành công trong học hành sẽ mau chóng trở thành những thủ khoa hay đạt được nhiều bằng cấp, nếu bạn không có tố chất đi khi theo con đường đó, “đứt gánh giữa đường” là điều khó tránh khỏi.
Tuy nhiên, có thể bạn sẽ có những tố chất giúp bạn thể hiện tốt hơn khi học hoặc làm việc mà mình yêu thích. Vì vậy, nếu bạn trượt đại học hay học hành kém cỏi, không có nghĩa là cuộc đời bạn sẽ toàn gặp thất bại. Con đường của bạn gặp khó khăn hơn đôi chút, để tìm ra và phát huy thế mạnh của bản thân, bạn cần chấp nhận thất bại và trưởng thành hơn qua bài học của cuộc sống.
Năng lực của bạn sẽ được xã hội ghi nhận nếu bạn nỗ lực, không ngại khó khăn mà vươn lên, luôn có ý chí cầu tiến và hoàn thiện chính mình.
Bạn có thể tiếp tục học bằng nhiều cách, không nhất thiêt phải vào đại học (Nguồn: học viện tóc quốc tế)
>>Giải đáp nhanh thông tin hướng nghiệp 2020 tại đây
Mạnh dạn lựa chọn hướng đi riêng cho bản thân
Chắc bạn cũng đã biết, đại học chỉ là một trong rất nhiều con đường đi đến đích thành công nhưng không phải là con đường duy nhất, hãy để ước mơ và sự đam mê dẫn dắt bạn đến thành công trong lĩnh vực mà mình lựa chọn.
Vậy có phải câu hỏi bạn đang tìm kiếm chính là "đam mê thực sự của mình là gì?". Đam mê của bạn sẽ xuất hiện khi bạn chọn được hướng đi riêng, đó là con đường luôn tạo cho bạn cảm hứng, động lực để làm việc hết mình, không vì khó khăn mà từ bỏ. Tuy nhiên, bạn cần tỉnh táo và cân nhắc các điều kiện hiện tại có phù hợp để theo đuổi đam mê không, hay cần một thời điểm khác chín muồi hơn.
Làm công việc mà bạn yêu thích thì bạn sẽ có động lực nhiều hơn (Nguồn: uteen)
Đam mê thực sự ảnh hưởng đến bạn rất nhiều, thực tế là, mỗi năm có hàng trăm ngàn cử nhân với tấm bằng đại học vẫn thất nghiệp vì chẳng biết mình giỏi và phù hợp với cái gì. Một trường hợp khác khi bạn theo đuổi “đam mê kinh doanh” khi trong tay chẳng có kinh nghiệm và số vốn cũng không đủ mạnh, khả năng cao là bạn sẽ sớm thất bại và gặp cú sốc tinh thần lớn. Vì vậy, hãy dành thời gian để hiểu bản thân hơn, bạn nhé!
Gợi ý những công việc phù hợp không cần bằng đại học
Kinh Doanh
Như ví dụ ở trên, đối với nghề kinh doanh hai thứ cần có phát triển là kinh nghiệm và vốn. Hầu hết các bạn trẻ chưa thể hiểu biết sâu về kinh doanh cũng như chưa biết thương trường khắc nghiệt như thế nào mà chỉ quan tâm đến bề nổi là sự thành công và doanh nghiệp gây được tiếng vang lớn.
Do đó, bước đầu tiên để tránh rủi ro, tổn thất là bạn cần tìm hiểu kỹ càng, xây dựng mối quan hệ, tích lũy kinh nghiệm cho mình từ những đàn anh, đàn chị đi trước. Bước thứ hai chính là huy động vốn, đây là vấn đề quyết định trong kinh doanh. Có thể nói, kinh doanh là một ý tưởng hay nhưng chỉ dành cho những bạn có đam mê, chấp nhận mạo hiểm và bằng đại học cũng không ảnh hưởng nhiều đến công việc.
Bất động sản
Bất động sản được biết đến là lĩnh vực mang lại nguồn thu nhập khá lớn cho các bạn trẻ từ vài chục đến vài trăm triệu 1 tháng, mặc dù không cần đến bằng cấp hay trình độ học thuật. Tuy nhiên, để trở thành một nhân viên sales thành đạt trong lĩnh vực bất động sản, bạn cần một vài tố chất khác quan trọng không kém.
- Khả năng giao tiếp và đàm phán: Bạn phải học cách tạo dựng mối quan hệ cởi mở, thân thiện với khách hàng, từ đó bạn sẽ nắm bắt được tâm lý để tăng khả năng chốt sales một cách hiệu quả.
- Hiểu biết về chuyên môn: Để có thể tạo được niềm tin nơi khách hàng, bạn phải là người am hiểu, tư vấn tường tận và giúp họ an tâm với bất động sản mà họ định mua.
- Nắm bắt và đáp ứng nhu cầu khách hàng: Làm bất động sản đòi hỏi bạn phải năng động, khéo léo trong việc kiếm khách hàng, tìm hiểu tâm lý của họ và hướng họ lựa chọn sản phẩm của mình.
Sales bất động sản chưa bao giờ là công việc dễ dàng, nhưng có thể bạn sẽ phát tài nếu gặp may mắn (Nguồn: alohomes)
Kỹ thuật, công nghệ
Khối ngành Kỹ thuật, công nghệ luôn là ngành trọng điểm của nước ta với rất nhiều chuyên ngành khác nhau như: cơ khí, điện tử, viễn thông, xây dựng… Tuy nhiên, tình trạng khát nhân lực trong lĩnh vực này diễn ra khá phổ biến, ngoài nhân lực cần trình độ đại học thì hầu hết 80% nhân lực chỉ cần trình độ cao đẳng, trung cấp và phổ thông.
Khối ngành này cũng mang lại mức thu nhập cao hơn so với các ngành nghề khác vì tính chất công việc đòi hỏi kiến thức, kinh nghiệm làm việc thực tế. Nếu bạn có thể làm tốt công việc, vững chuyên môn thì sẽ mau chóng thăng tiến lên các cấp quản lý hay có thể tự thành lập một cơ sở kinh doanh dựa trên những hiểu biết về nghề nghiệp đã tích lũy.
Thiết kế và mỹ thuật
Nếu bạn nghĩ công việc thiết kế cần được đào tạo bài bản từ các lớp đại học mới có thể theo nghề được thì cũng khá đúng, vì người làm thiết kế cần có kiến thức chuyên môn về kỹ thuật và biết sử dụng các phần mềm thiết kế chuyên sâu. Tuy nhiên, chương trình đào tạo đại học sẽ khá rộng, bạn có thể học thiết kế từ trình độ cao đẳng hoặc tại một số trung tâm đào tạo ngắn hạn.
Thiết kế và mỹ thuật được ứng dụng ngày càng rộng rãi, kéo theo cơ hội nghề nghiệp rộng mở cho bất cứ ai học ngành này, như thiết kế website, in ấn, làm đồ họa phim ảnh, đồ họa trên mobile… Hơn hết, mức thu nhập sẽ không phụ thuộc vào bằng cấp mà chính năng lực, thẩm mỹ, sự sáng tạo sẽ làm cho bạn nổi bật.
Nhà hàng khách sạn
Ngành nghề này tại Việt Nam đang có tốc độ tăng trưởng nhanh hơn bao giờ hết, tiềm năng phát triển của ngành là rất lớn, cơ hội việc làm cũng theo đó tăng cao. Nhà hàng, khách sạn là ngành nghề dịch vụ yêu cầu sự chuyên nghiệp và tận tâm, hướng đến nhu cầu của khách hàng là chủ yếu.
Để làm việc tại các nhà hàng lớn, khách sạn uy tín, bạn không nhất thiết phải có bằng cử nhân đúng chuyên ngành nhưng trong quá trình làm việc sẽ cần một số kỹ năng, kiến thức. Thực tế cho thấy nhiều sinh viên tốt nghiệp đại học vẫn phải đào tạo lại mới có thể làm tốt công việc này. Vì vậy, bạn có thể học kiến thức từ các trung tâm nghiệp vụ và trải nghiệm thêm qua các công việc bán thời gian.
Cơ hội làm việc trong các trung tâm hội nghị, nhà hàng sẽ đem lại thu nhập khá ổn định cho bạn (Nguồn: du học cinec)
Tư vấn và chăm sóc khách hàng
Tư vấn đang là một trong những ngành thiếu nhân lực rất lớn trong xã hội hiện đại và không phải ai cũng có thể làm tốt công việc có vẻ đơn giản này. Tùy vào lĩnh vực, bạn cần có một số kiến thức chuyên môn nhất định và kỹ năng mềm tốt. Nhưng không có ngành học nào ra trường để làm tư vấn, vì thế, học đại học dường như không cần thiết.
Nếu bạn muốn theo công việc này, đầu tiên bạn cần có giọng nói tốt, gây thiện cảm với khách hàng và quan trọng là phải xem khách hàng như “thượng đế”. Trong quá trình làm việc, đôi khi người tư vấn sẽ bị đưa vào thế khó, cần có cách ứng xử khéo léo để khách hàng hài lòng mà không gây thiệt hại cho công ty, qua đó bạn sẽ khẳng định được năng lực và có những đãi ngộ tốt hơn.
Ngoài những công việc được gợi ý trên đây, nếu bạn có đam mê với bất kỳ lĩnh vực nào thì hãy phấn đấu để thực hiện ước mơ của mình. Định hướng nghề nghiệp của học sinh trung học phổ thông không chỉ gói gọn trong 2 chữ “đại học”, bạn còn nhiều cánh cửa tốt đẹp khác đang chờ đợi mình phía trước. Chúc bạn thành công!
Quang Vinh (Tổng hợp)
