Chúng ta vẫn thường được nghe những câu chuyện đáng ganh tị của các du học sinh như săn được học bổng giá trị, tìm được công việc tại các tập đoàn lớn hay thậm chí là quay về nước thành lập công ty riêng. Tuy nhiên, vẫn còn đó những trường hợp đầy nuối tiếc khi rất nhiều bạn trẻ vì những lí do khác nhau mà chưa thể hoàn thành ước mơ du học của mình.
Trong rất nhiều những khó khăn mà du học sinh phải đối mặt, sốc văn hóa là một chướng ngại rất lớn, là thách thức không phải ai cũng có thể vượt qua một mình. Hãy để Edu2Review mang đến cho bạn những thông tin đầy đủ nhất về sốc văn hóa khi đi du học và cách để bạn vượt qua nhé!
Sốc văn hóa là gì?
Khái niệm sốc văn hóa (culture shock) được nhà nhân chủng học Kalervo Oberg đưa ra vào năm 1954. Theo ông, sốc văn hóa là cảm giác bất an khi bạn cố gắng hòa nhập vào một môi trường văn hóa mới. Đây là phản ứng hoàn toàn bình thường và mỗi người sẽ cần một khoảng thời gian khác nhau để thích nghi. Có người chỉ cần một vài ngày, có người lại cần vài tháng hoặc thậm chí là lâu hơn.
Một số biểu hiện thường gặp nhất của sốc văn hóa là lo lắng, bồn chồn, cảm xúc dễ thay đổi, nhớ nhà và mất ngủ. Việc này là hoàn toàn dễ hiểu vì bạn phải làm quen với những điều mới lạ từ ngôn ngữ, hành vi, ẩm thực đến rất nhiều những thứ khác. Đây là thử thách lớn nhất với các du học sinh bởi vì nếu không vượt qua được thì rất có thể bạn sẽ phải từ bỏ việc du học.
Ngoài sốc văn hóa, còn có khái niệm sốc văn hóa ngược (reverse culture shock), chỉ tình trạng thường gặp ở những bạn trẻ quay về quê hương khi đã sinh sống ở nước ngoài một thời gian dài. So với sốc văn hóa xuôi thì sốc văn hóa ngược còn có phần nghiêm trọng hơn. Nhìn chung, con đường sau khi đi du học không hề dễ dàng như nhiều người vẫn nghĩ và các du học sinh cũng phải đối mặt với vô số khó khăn.
Thông thường có 5 giai đoạn của sốc văn hóa, và độ dài của các giai đoạn này sẽ không giống nhau đối với tất cả mọi người.
-
Giai đoạn 1: từ 1 đến 3 tháng, đây là lúc bạn cảm thấy rất hứng thú với mọi thứ và luôn có cảm giác phấn khởi.
-
Giai đoạn 2: từ 3 đến 6 tháng, đây là thời kì bạn phải trải qua những cú sốc vì nhận ra sự khác nhau, những khó khăn trong học tập và sinh hoạt.
-
Giai đoạn 3: từ 6 tháng đến 12 tháng, đây là thời điểm bạn đã quen dần với những thay đổi và cảm giác khó khăn lúc ban đầu đã giảm đi phần nào.
-
Giai đoạn 4: trên 1 năm, đây có thể gọi là thời kì hòa nhập vì bạn gần như đã quen với lối sống mới và không còn gặp nhiều khó khăn.
-
Giai đoạn 5: đây là thời kỳ sốc văn hóa ngược khi bạn quay về nước và bắt đầu nhận thấy sự khác biệt ngay trong những thói quen và lối sống tại chính đất nước của mình.
Khi đi du học Canada, đặc biệt là nếu bạn đi du học từ cấp 3, bạn sẽ dễ cảm thấy lạc lõng vì bạn phải sống xa gia đình và tự tay chăm sóc cho bản thân khi còn chưa trưởng thành. Cảm xúc hân hoan, vui sướng thời gian đầu khi đặt chân đến một đất nước mới sẽ nhanh chóng tan biến và nhường chỗ cho rất nhiều những cảm xúc tiêu cực khác. Do vậy, bạn cần chuẩn bị tâm lí thật cẩn thận.
Bí quyết để vượt qua sốc văn hóa
Kiên định với quyết định của mình
Bạn hãy luôn nhắc nhở bản thân mình về mục đích đi du học. Hãy đặt câu hỏi lí do chính khiến bạn đến Canada là gì? Nếu bạn đến đây để tiếp thu nền giáo dục hàng đầu thế giới, nắm bắt cơ hội nghề nghiệp tốt hơn trong tương lai hay xa hơn là để có thể định cư Canada thì bạn phải kiên trì đến cùng.
Bất cứ du học sinh nào cũng sẽ gặp khó khăn trong những ngày đầu, họ khác nhau ở cách giải quyết. Nếu bạn đặt cho mình những mục tiêu to lớn khi đi du học nhưng cuối cùng lại quyết định bỏ dở chỉ vì quá nhớ nhà, chưa làm quen được với bạn bè hay thầy cô, cảm thấy mệt mỏi khi không thể tự chăm sóc tốt cho bản thân thì bạn sẽ hối hận vì đã bỏ cuộc giữa chừng đấy.
Trang bị những kĩ năng, kiến thức cần thiết
Một trong nhiều lí do dẫn đến việc sốc văn hóa khi đi du học Canada chính là khả năng ngoại ngữ còn hạn chế. Tại đất nước lá Phong, tiếng Anh là ngôn ngữ phổ biến nhất bên cạnh tiếng Pháp. Nếu tiếng Anh của bạn không đủ tốt thì bạn sẽ gặp rất nhiều khó khăn cả trong học tập lẫn sinh hoạt.
Do vậy, hãy đảm bảo rằng bạn đã trang bị cho mình những kĩ năng cũng như kiến thức cần thiết để quá trình du học trở nên dễ dàng hơn. Ví dụ, nếu bạn chưa có bằng IELTS hoặc TOEFL theo yêu cầu của trường thì bạn có thể học các khóa tiếng Anh tại Canada để lấy bằng. Hoặc nếu bạn chưa đủ trình độ đầu vào để học đại học thì bạn có thể học dự bị đại học sau đó chuyển tiếp lên đại học để tránh không theo kịp chương trình.
Đồng thời, bạn cũng cần tập nấu ăn, giặt giũ, dọn dẹp... vì đây là những điều cơ bản bạn bắt buộc phải làm, đồng thời cũng sẽ tiết kiệm cho bạn khá nhiều chi phí sinh hoạt thay vì sử dụng các dịch vụ hoặc ăn uống ở ngoài. Bạn phải chấp nhận thực tế là gia đình sẽ không ở bên bạn để lo lắng cho bạn những điều nhỏ nhặt này mà bạn phải tự mình làm lấy.
Tìm hiểu trước về văn hóa Canada
Để đảm bảo rằng bạn sẽ không bị bỡ ngỡ khi đi du học Canada thì bạn cần tìm hiểu về văn hóa của xứ sở lá Phong. Có một thực tế là du học sinh các nước khác trước khi đến một quốc gia nào đó đều sẽ dành ra rất nhiều thời gian để nghiên cứu về cuộc sống và những điều đặc biệt ở quốc gia mà họ đến.
Do vậy, khi lựa chọn đi du học tại xứ sở lá Phong, bạn đừng chỉ quan tâm đến việc tìm hiểu về các trường đại học tốt, học phí hay chính sách định cư. Bạn nên dành thời gian để xem các bộ phim về văn hóa Canada, tìm hiểu về khí hậu, ẩm thực, lịch sử của quốc gia Bắc Mỹ này. Khi bạn hiểu về lịch sử phát triển của Canada, bạn sẽ hiểu được lí do hình thành nền văn hóa Canada và dễ dàng thích nghi hơn.
Đừng ngần ngại khi kết bạn
Việc mở rộng mối quan hệ sẽ giúp bạn hòa nhập vào cuộc sống mới nhanh hơn, đồng thời bạn cũng sẽ không cảm thấy quá cô đơn. Sẽ thật may mắn nếu bạn có thể gặp được những người bạn cũng là du học sinh Việt Nam tại đất nước lá Phong xa xôi. Tuy nhiên, bạn cũng nên kết bạn cả với những người bạn ngoại quốc để có thể tìm hiểu và giúp đỡ nhau lúc gặp khó khăn.
Đặc biệt, nếu bạn ở trọ hoặc ở ký túc xá khi đi du học thì chắc chắn bạn sẽ gặp rất nhiều người bạn mới. Thay vì chịu đựng những khó khăn và thử thách một mình thì bạn nên chia sẻ với những người bạn mới và cùng nhau vượt qua nhé.
Edu2Review mong bạn hiểu rằng, việc bị sốc văn hóa khi đi du học Canada là hoàn toàn bình thường. Thay vì cảm giác muốn bỏ cuộc thì tại sao bạn không học hỏi những điều hay từ nền văn hóa mới và tập thích nghi dần với những thay đổi thú vị này? Chúc bạn sẽ có một chuyến du học thật nhiều kỉ niệm nhé!
Khả Vy (Tổng hợp)
